Samstag, 23. Januar 2016

"Doppelgänger" and the "Rouritanian Romance" - Genre.


 Σε παρελθον αρθρο ειχε αναφερθει ο γραφων (Ταλας) στο αγαπητο μυθιστορημα "The Prisoner of Zenda". Επανερχεται με το παρον κειμενο, καθως οφειλει να εξηγησει καποια πραγματα γυρω απο το συγκεκριμενο μυθιστορημα, μιας που θεωρει οτι ναι μεν το κειμενο του Ιουλιου 2008 ειχε καλυψει επαρκως τα της πλοκης του μυθιστορηματος, αφηνε ωστοσο περιθωρια προς περαιτερω αναπτυξη.

 Τι εννοει ο γραφων με τα παραπανω; Απλα, οτι για να κατανοησουμε την φυση του εργου, θα πρεπει να λαβουμε υποψιν μας τα ακολουθα:





Ο συγγραφεας του εν λογω μυθιστορηματος, δικαστης Anthony Hope, μας προσφερε μια περιπετεια με στοιχεια πολιτικου θριλερ, η οποια στηριζεται σε δυο πυλωνες. Ο ενας εξ αυτων ειναι το στοιχειο του "Doppelgänger", του σωσια. Ο ιδιος ο Hope αναφερει οτι εμπνευστηκε την πλοκη του εργου του, οταν ενα βραδυ, περπατωντας στο κεντρο του Λονδινου, ειδε μπροστα του δυο διδυμους. Ο πυλωνας βεβαια του σωσια που παιρνει την θεση του αλλου, δεν ειναι καινουργιος. Απανταται σε καποιες απο τις ιστοριες της συλλογης "χιλιες και μια νυχτες", στο ισπανικο παραμυθι "Knights of the golden Fish", καθως και στο εργο "The Prince and the Pauper" (Πριγκηψ και Φτωχος) του Mark Twain (εικ. 4). Επισης δε και σε καποια εκ των εργων του Αλεξανδρου Δουμα (πατρος). Το γνωστοτερο εξ αυτων ειναι οι "Corsican Brothers" (Κορσικανοι αδελφοι) (εικ. 3).


 Ο δευτερος πυλωνας στηριζεται (εν μερει) στο στοιχειο του φαντασιακου. Ο συγγραφεας δηλαδη επινοει για την πλοκη του εργου του την τοποθετηση των ηρωων σε μια φανταστικη χωρα - μια χωρα ομως, οχι του απωτατου παρελθοντος ή του δυσπροσιτου μελλοντος, αλλα του παροντος (της βικτωριανης εποχης ή του 19ου αι. αν θελετε). Την χωρα αυτη την ονομαζει Ρουριτανια και την τοποθετει μεταξυ Γερμανιας, Τσεχιας και Αυστριας. Ειναι μικρη, μεγεθους Λουξεμβουργου ή Λιχτενσταιν. Η πρωτευουσα της ονομαζεται Στρελσαου. Και ετσι εγεννηθηκε το λογοτεχνικο υπο-ειδος που ονομαζεται "Rouritanian Romance"! Ο Hope βεβαια, δεν παρελειψε, μετα την επιτυχια της Ζεντας, να γραψει μια σειρα διηγηματων καθως και διαφορα αλλα μυθιστορηματα, τα οποια αποτελουσαν ενα ειδος "prequel", αφου αναφερονταν στο παρελθον της Ρουριτανιας. Το γνωστοτερο και σηματικοτερο εξ αυτων ειναι η "Princess Oscra" - για την οποια αναρωτιεται πραγματικα ο γραφων, αν θα μεταφερθει ποτε στην μεγαλη (ή την μικρη) οθονη, μιας και που το Phantasy genre εχει επανακαμψει...


 Η κινηματογραφικη επιτυχια του μυθιστορηματος του Hope, ειδικα των βερσιον του 1922 (βωβο, ασπρομαυρο), 1937 (ομιλουν, ασπρομαυρο) και 1952 (ομιλουν, εγχρωμο), ωθησε και αλλους παραγωγους του Χολλυγουντ να αναζητησουν το μοτιβο αυτο και σε αλλα εργα. Τοσο ο "Πριγκηψ και Φτωχος", οσο και οι "Κορσικανοι αδελφοι", εχουν απειρες βερσιον στην μεγαλη οθονη. Ειδικα στους τελευταιους ξεχωριζει η βερσιον του 1941 με τον Νταγκλας Φαιρμπανκς Τζ. (εικ. 3). Ο παραγωγος της ταινιας αυτης, ο Edward Small, ηταν αναμφιβολα μεγαλος θαυμαστης του Δουμα. Αυτο, διοτι εκτος της ανωτερου παραγωγης, ο Small χρηματοδοτησε την ταινια "ο ανθρωπος με το Σιδηρουν Προσωπειο", η οποια εχει επισης να κανει με το θεμα των διδυμων που αλλαζουν θεσεις. Για την ταινια αυτη, ο Small επελεξε τον σχετικα αγνωστο μεχρι τοτε Louis Hayward για τον ρολο των διδυμων Λουδοβικου και Φιλιππου.


Τον Hayward τον επελεξε ο ιδιος παραγωγος και για την ταινια του "The Son of Monte Christo" (εικ. 2) που γυριστηκε στα 1940. Στην ταινια αυτη παιζουν επισης η Τζοαν Μπεννεττ και ο Τζωρτζ Σαντερς. Οι δημιουργοι της κρατησαν το στοιχειο της φαντστικη χωρας, η οποια στην προκειμενη περιπτωση ονομαζεται Λιχτενμπουργκ - ενα κολλαζ απο τα ονοματα των κρατων Λουξεμπουργκ και Λιχτενσταιν! Ο πρωταγωνιστης δεν εχει εδω εναν σωσια, αλλα παριστανει τον Ζορρο! Ο διπλος ρολος που καλειται να παιξει εδω, ειναι του γραφειοκρατη τραπεζιτη κομη Μοντεκριστο του νεοτερου την ημερα - την νυχτα μεταμφιεζεται με μασκα και μανδυα και, πισω απο την ταυτοτητα του Πυρσου, και με το ξιφος στο χερι πολεμαει για την δικαιωσυνη στο βασιλειο του Λιχτενμπουργκ.


 Στα 1952, ο Small ειχε εμπνευστει απο ενα ακομη μυθιστορημα του Δουμα και το μετεφερε στην μεγαλη οθονη, την ιδια χρονια που βγηκε στις κιν/κες αιθουσες η βερσιον του "Αιχμαλωτου της Ζεντα" με τους Stewart Granger και Deborah Kerr. Παραδοξως, η υποθεση της ταινιας του Small προσομοιαζε εκεινης με την Ζεντα! Προφανως ο ευφυης παραγωγος σκεφτηκε να αλλαξει καποια πραγματα στο μυθιστορημα του Δουμα. Ετσι και εγινε, και κυκλοφορησε η ταινια "Le Brigand" (εικ. 1), η οποια, περαν του τιτλου, αμμλον λιγα κοινα ειχε με το αυθεντικο μυθιστορημα! Η υποθεση της εκτυλισσεται στην Ισπανια των αρχων του 19ου αι. Εκει υπαρχει το βασιλειο της Μαντορα και ο νεαρος βασιλιας δεν ενδιαφερεται για τιποτε αλλο, παρα για τις διασκεδασεις. Ο κακος της ιστοριας θελει να τον ξεπαστρεψει, αλλα οι φιλοβασιλικοι φερνουν κρυφα τον ξαδελφο του, υπασπιστη καποιου Εμιρη της Μαυριτανιας, στην Μαντορα. Πρωταγωνιστει ο νεος protegé του Small, Antony Dexter, ενω στον ρολο του κακου, ο Anthony Quinn κανει μια αξιοπρεπη εμφανιση σε εναν, συνηθισμενον για εκεινον τοτε, ρολο...



 Οι παραπανω κιν/κες βερσιον ηταν και οι πιο σοβαρες παραγωγες, αφου προερχονται απο μια εποχη, στην οποια η μειξη Doppelgänger-Rouritanian genre-ξιφομαχιες-ρομαντικοι ερωτες κτλ. ειχαν περαση. Με τα χρονια και την οικονομικη κατασταση των κιν/κων στουντιο, αλλα και τις κοινωνικες εξελιξεις, τα γουστα των θεατων αλλαξαν. Φανερο αυτο απο τις παρωδιες επι του ειδους, με πιο βασικη εκεινην με τον Πητερ Σελλερς ως Ροδολφο Ρασσεντυλ/ Βασιλια Ροδολφο Ε΄. Η γελοιοποιηση του ειδους διαφαινεται πιο καθαρα στο μυθιστορημα του George MacDonald Fraser, "The Royal Flash", το οποιο μεταφερθηκε στην μεγαλη οθονη στα 1970 με τον Malcolm MacDowell στον πρωταγωνιστικο ρολο (εικ. 5). Βεβαια ο Fraser με την σειρα των μυθιστορηματων του γυρω απο τον "Flash" διακωμωδει και ολη την κοινωνια και κουλτουρα της βικτωριανης Αγγλιας. Η κιν/κη βερσιον ομως δεν παυει να αποτελει μια παρωδια ενος ξεπεσμενου ειδους, αφου στα ΄60ς και ΄70ς κανεις δεν ενδιαφεροταν να δει διδυμους και ξιφομαχιες σε καστρα - ειδικα εαν απουσιαζαν οι "πικαντικες" σκηνες...

 Στον "Royal Flash", ο Fraser εμπνευστηκε απο την πραγματικη ιστορια περι του ζητηματος της Δανιας γυρω απο το Δουκατο του Στρακεντζ (Strackenz) - ενα θεμα που απασχολησε την πολιτικη της Γερμανιας και της Δανιας των τελων του 19ου αι. Ο συγγραφεας βεβαια, απο ενα σημειο και περα κανει πλακα ισχυριζομενος οτι ο πρωταγωνιστης του ηταν πραγματικο προσωπο και οτι η υποθεση του "αιχμαλωτου της Ζεντας" αφορα γεγονοτα που συνεβησαν στην Δανια. Γεγονοτα που αφηγηθηκε πιωμενος στον Hope! Η πραγματικη ζωη ομως ειναι γεματι εκπληξεις, και η ιστορια, οπως και το προσωπο του Otto Witte (εικ. 6) ειναι αληθινες! 

 O Witte (1872-1953) ηταν ενας ακροβατης γερμανικης καταγωγης. Ο ιδιος ισχυριστηκε καποτε, οτι εστεφθει στις 13 Αυγουστου 1913 βασιλιας της Αλβανιας, αντι του νομιμου διαδοχου! Στο ποστο του εμεινε περι τις 5 μερες. Ηταν δηλαδη ο σωσιας του βασιλια. Η ιστορια του δεν εχει γινει πιστευτη, αλλα θα αξιζε να γυριστει σε ταινια. Προς το παρον υπαρχει μονο ενα μυθιστορημα σχετικο με την ζωη και την δραση του κυριου αυτου, γραμμενο απο τον Harry Turtledove. Τιτλοφορειται "Every Inch a King" και εκδοθηκε το 2005...