ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗ.

Προσφατα ελαβε χωρα η 58η απονομη των μουσικων βραβειων Grammy. Εφ΄αυτου εφορμωμενοι, θα επιχειρησουμε εδω να ξαδιπλωσουμε καποιες σκεψεις μας περι μουσικης εξελιξης. 

 Οσον αφορα την παγκοσμια μουσικη σκηνη και βιομηχανια, ειναι εδω και χρονια προδηλος ο ευτελισμος των κυριαρχων μουσικων ειδων, της ποπ και της ραπ (ή τεκνο, ή χιπ χοπ). Εδω και πανω απο μια εικοσαετια παρατηρειται η απουσια εμπνευσης στην μουσικη και τον στιχο. Αντ΄αυτου δινεται εμφαση στην σκηνικη παρουσια, στην εμφανιση. Ετσι εχει καταντησει το μουσικο στερεωμα να αποτελειται απο, ας πουμε, "καλλιτεχνες", σαν τις Lady Gaga, Rihanna, Miley Cyrus, Amber Rose, Rita Ora - για να αναφερουμε μονον τα πιο τρανταχτα παραδειγματα - που απλως και μονο κανουν σωου με φτηνον, ευτελη ηχο και στιχο, ουσιαστικα ομως ποζαρουν ημιγυμνες. Φωνητικα ταλεντα οπως η Μαραια Καρευ, που ξεκινησε ως σγουρομαλλα πιτσιρικα με πουλοβερακια στα ΄90ς, ξεπουληθηκε για να παρουσιασει μιαν εικονα της, με παραπανησια κιλα, να ισορροπει πανω σε δωδεκαποντα τακουνια, ενδεδυμενη σουπερ μινια με αβυσσαλεα ντελκοτε. Μιαν εικονα που παραπεμπει περισσοτερο προς ιεροδουλη και μοιαζει να απευθυνεται σε λιγουρια. Αν ολα αυτα εχουν να κανουν με μουσικη και τραγουδι, να μας επιτρεψουν οι αναγνωστες μας να αμφιβαλλουμε. Το ροκ επισης ειναι ανυπαρκο σε οποιαδηποτε μορφη του (ειτε το hard rock, ειτε το metal). Τα ραδιοφωνα και τα τηλεοπτικα καναλια δεν το προβαλουν πλεον. Το ροκ, ανεκαθεν εκφρασις επαναστατικη, εζησε την ακμη του στα ΄70ς και ΄80ς. Δυστυχως τωρα πλεον, οπως και η ραπ, δεν εχει τιποτε αλλο να προσφερει. Ιδιαιτερα λυπηρο ειναι οτι και στην ροκ και στην ποπ σκηνη απουσιαζουν ειδικα οι μπαλαντες. Τετοιας μορφης τραγουδια, οπως ηταν στα ΄80ς και στα ΄90ς, δυστυχως δεν προκειται να ξαναγραφτουν πλεον. Ξεχωριστη μνεια πρεπει να γινει στο σημειο αυτο στην συμβολη του αφροαμερικανικου στοιχειου στην διαμορφωση και εξελιξη των μουσικων ειδων του 20ου αιωνα. Σιγουρα δεν ειναι τυχαιο, οτι ολα σχεδον τα μουσικα ειδη του περασμενου αιωνα - η τζαζ, τα μπλουζ, το ροκ εν΄ρολλ, η φανκι, η σοουλ, τα γκοσπελ, η χαουζ, η ραπ/ τεκνο/χιπ χοπ - προηλθαν απο τα τραγουδια των μαυρων σκλαβων στις φυτειες του αμερικανικου νοτου. Η συγχρονη μουσικη βιομηχανια τους χρωστει πολλα. Ισως καποια μερα οι μουσικολογοι του μελλοντος να δωσουν μεγαλυτερη εμφαση στο ζητημα αυτο.

 Φυσικα, αφου ειναι παγκοσμιο το φαινομενο, δεν θα μπορουσε να μην υπαρχει ευτελισμος και της ελληνικης μουσικης. Ο ευτελισμος αυτος ξεκινησε στα τελη της δεκαετιας του 1980 με αρχες της επομενης δεκαετιας του 1990 και συνδεεται μεταξυ αλλων και με την δημιουργια των ιδιωτικων τηλεοπτικων σταθμων, οι ιδιοκτητες των οποιων εδωσαν βημα και εξουσια σε προσωπικους τους φιλους. Ετσι καταφερε ο καθεις να γινει σταρ εν μια νυκτι και να επιβαλλει τα γουστα του. Η εγχωρια ροκ σκηνη, μικρη και ανισχυρη, ποτε δεν παρθηκε στα σοβαρα - ουτε καν απο τους ιδιους τους εκφραστες της. Ετσι, αρκετοι συμμαθητες μας απο Γυμνασιο και Λυκειο, που ξεκινησαν με τετοια ακουσματα, στην πορεια αλλαξαν γουστα. Δεν τραβαγε αλλο η κατασταση. Το δε φερομενο ως εντεχνο, υποτιθεται οτι δημιουργηθηκε για να το παιξει πιο κουλτουρα και αντιδραση στην λαικη μουσικη. Υποτιθεται οτι ο στιχος του ειναι πιο σοφιστικε, πιο μελετημενος. Δυστυχως δεν εχει να προσφερει και πολλα. Μπορει ο Μαρκος Βαμβακαρης, ο Βασιλης Τσιτσανης, ο Γιωργος Ζαμπετας, ο Ακης Πανου και οι αλλοι λαικοι συνθετες να μην ησαν αποφοιτοι πανεπιστημιου, οι στιχοι των τραγουδιων τους ομως βγαζουν πολυ περισσοτερο νοημα απο τα δηθεν φιλοσοφημενα στιχακια του καθε τυχαρπαστου εντεχνου.

 Δυστυχως τα ιδια ισχυουν λιγο εως πολυ και για το λαικο τραγουδι. Η εξελιξη του οποιου ως ειδους μετα τα ρεμπετικα πηρε την κατιουσα. Ειδικα απο τα ΄90ς και μετα ειναι εμφανης, οχι απλως η απομιμηση, αλλα η αντιγραφη μουσικης αραβοτουρκικων τραγουδιων. Η δε ελληνικη κοπια μεταφερεται στις αλλες βαλκανικες χωρες (π.χ. Βουλγαρια, Σερβια) οπου ο στιχος προσαρμοζεται στην εκαστοτε γλωσσα, αλλα η μουσικη παραμενει η ιδια και απαραλλακτη! Η ποιοτητα φυσικα ειναι μηδαμινη, η μουσικη, οπως ηδη εγραφει, υποτυπωδες ακουσμα, οι δε στιχοι βαρετοι, ανευ φαντασιας. Οσο για τα ρεμπετικα που αναφερθηκαν προηγουμενως, εχουν ευτελιστει απο την πολυχρονη και πολυτροπη επαναληψη τους, η οποια συνεβαλε στην τριβη τους. Η χωρα γεμισε με αυτοσχεδιες "ρεμπετικες κομπανιες" αποτελουμενες απο νεαρους ενδεδυμενους λευκα πουκαμισα και μαυρα παντελονια και γιλεκα, με κοτσαρισμενο το γαρουφαλο στ΄αυτι και ενα μουστακι που μοιαζει ψευτικο. Η ολη εμφανισις των ομοιαζει με αποκριατικη στολη. Το γελοιοτερον του πραγματος ειναι, οτι αυτοι οι "δηθεν" απλως μιμουνται το υφος, το στυλ των παλαιων ρεμπετιδων - δεν προσθετουν κατι φρεσκο. Μεχρι και την φωνη κανουν επιτηδες "μαγκικη", δηθεν για να μπουν και να μπασουν τους ακροατες-θεατες των στο "πνευμα". Το ολο αυτο σχημα συμπληρωνεται μετα της εμφανισεως στρουμπουλης νεαρης με κομμωση, ενδυση και στυλ ρεμπετισσας α λα Ροζα Εσκεναζυ, με ντεφι ανα χειρας και ψιλη φωνη δηθεν Σμυρνιας. Και ολο αυτο το καρναβαλιστικο θεαμα υποτιθεται οτι αποτυει φορο τιμης στην μουσικη μας παραδοση του ρεμπετικου τραγουδιου...

 Δυστυχως ο κατηφορος δεν εχει τελος και η κατασταση της μουσικης στην εποχη μας ειναι ενα μονο χαρακτηριστικο του συγχρονου πολιτισμου και της καταντιας στην οποια εχει αυτος περιελθει. 

 Εξυπακουεται οτι ολα τα ανωτερω εχουν γραφει ανεξαρτητα απο τον τραγικο χαμο νεου τραγουδοποιου σημερα το πρωι σε τροχαιο, ο οποιος και υπηρετουσε ακριβως αυτο το ευτελες λαικο μουσικο σχημα...