Σε παλαιοτερο κείμενο περιγραφαμε τις τραγικες απωλειες απο τον κοσμο της αρχαιολογικης επιστημης που σημαδεψαν το 2013, το ετος που πλεον μας περασε. Ελπιζαμε αυτες να ειναι οι τελευταιες - εις ματην! Διοτι λιγο πριν εκπνευσει το 2013, δυο αλλες μεγαλες προσωπικοτητες εφυγαν απο την ζωη: Στις 21 Δεκεμβριου ο Βρετανος Christopher Mee. Ο Mee ηταν καθηγητης στο παν/μιο του Λιβερπουλ, ειδημων της αιγαιακης/ μυκηναικης αρχαιολογιας. Η διατριβη του αφορουσε την Ροδο της Εποχης του Χαλκου, ενω σε αρθρα του ειχε ασχοληθει και με την Μικρα Ασια κατα την ιδια χρονικη περιοδο, καθως και με τις επαφες Μυκηναιων και Χετταιων. Μαζι με τον συνεργατη και φιλο του William Cavanaugh ειχε συνγραψει ενα συνθετικο εργο για τις ταφες στο Αιγαιο της Εποχης του Χαλκου. Οι δυο αρχαιολογοι ειχαν επισης συνδιευθυνει επιφανειακες ερευνες και ανασκαφες στην περιοχη της Λακωνιας. Πολυαριθμοι υπηρξαν οι μαθητες του εκλιποντος, ειδικα απο την Ελλαδα, οι οποιοι εκαναν μεταπτυχιακα και διδακτορικα εχοντας τον ως επιτηρητη. Αυτοι, οπως επισης το πλουσιο ερευνητικο και συγγραφικο του εργο, αποτελουν το κληροδοτημα του στις επερχομενες γενιες.
Δυο μονο μερες μετα τον Mee απεβιωσε ο 84 χρονος Victor Sarianidi στη Μοσχα, οπως αποκαλειται διεθνως ο συναδελφος του αρχαιολογος Βικτωρ Σαρηγιαννιδης. Ο Σαρηγιαννιδης γεννηθηκε στην Τασκενδη. Ειναι ελληνικης/ ελληνοποντιακης καταγωγης, μεγαλωσε ομως και σπουδασε στην Σοβιετικη Ενωση. Εργαστηκε ως αρχαιολογος σε επαρχιες της Σοβιετικης Ενωσης οπως το Τουρκμενισταν, αλλα και το Αφγανισταν (βλ. χαρτη 3 εντ.). Εγινε γνωστος διεθνως απο την ανακαλυψη του Χρυσου της Βακτριας στην θεση Τηλια Τεπε, καθως και την ανακαλυψη του "Bactra-Margiana Culture Complex" (βλ. χαρτη 2, αλλα και 3 εντ.). Στην Ελλαδα ειναι γνωστος κυριως για το βιβλιο του που αναφερει τα πορισματα των ερευνων του:
O Ταλας ετυχε να γνωρισει τον Σαρηγιαννιδη καπου στις αρχες της δεκαετιας του 1990: Αυτη ηταν και μια πολυ περιεργη εποχη. Το ξεκινημα της ειχε σημαδευτει απο το "βρωμικο 89", την κυβερνηση Ν.Δ., τα σκανδαλα, την δημιουργια ιδιωτικης τηλεορασης, την πτωση του Τειχους του Βερολινου και την διαλυση της Σοβιετικης Ενωσης. Συν τοις αλλοις, οι λαθεμενες ενεργειες της τοτε κυβερνησης ειχαν σαν συνεπεια να δημιουργηθει το Μακεδονικο ζητημα. Εκεινες τις εποχες ξεκινησε μια ανθηση στην εκδοση εργων αρχαιων Ελληνων συγγραφεων και βιογραφιων για τον Μεγα Αλεξανδρο και τον Φιλιππο Β΄. Τον Μαρτιο του 1992 απεβιωσε ο ανασκαφεας των βασιλικων ταφων της Βεργινας Μανωλης Ανδρονικος. Την ιδια στιγμη, καποια κυρια ονοματι Λιλα Σουβαλτζη ανεσκαπτε καπου στην οαση Σιουα της Αιγυπτου τον υποτιθεμενο ταφο του Μεγαλου Αλεξανδρου, ενω καποιοι αλλοι κυρητταν την προελευση μιας μη μουσουλμανικης φυλης του Αφγανισταν ονοματι Καλας απο βετερανους στρατιωτες του Μεγαλου Αλεξανδρου. Τελος, καποιο καναλι προβαλε και την ταινια του Τζων Χιουστον "The man who would be King" με τους Σων Κοννερυ και Μαικλ Κεην, ως βρετανους στρατιωτες της βικτωριανης εποχης, οι οποιοι ψαχνουν στο Καφιρισταν για τον θησαυρο του Μακεδονα στρατηλατη.
Ηταν το 1994. Ο Ταλας ηταν πολυ νεος, πολυ απειρος, πολυ ανωριμος, αλλα
γεματος φαντασια. Προετοιμαζοταν να δωσει Πανελλαδικες για 2η φορα,
οταν διαβασε σε εφημεριδα, οτι ο Β. Σαρηγιαννιδης ηταν προσκαλεσμενος
για μια ομιλια-παρουσιαση. Μονομιας ολες οι εικονες που φανταζοταν, ο Μεγαλεξανδρος, οι Καλας, η ταινια του Χιουστον, ταξιδια σε μερη απροσιτα αλλα εξωτικα, τον κυκλωσαν. Ηταν πολυ ενθουσιασμενος και δεν θα εχανε την ευκαιρια αυτη. Ειχε υποψιν του και το σχετικο, παλιο αλλα καλο εργο του W. Tarn για τον ελληνοινδικο πολιτισμο της Βακτριανης. Ετσι, παρευρεθηκε στην ομιλια που εγινε σε καποιο απο τα νεοκλασικα κτηρια της Πλακας. Ο ιδιος ο Σαρηγιαννιδης δεν ομιλουσε ελληνικα, παρα μονο ρωσικα. Οντας μεγαλωμενος στο Σοβιετικο καθεστως, του ειχε απαγορευτει να μιλαει την γλωσσα των γονεων του. Με τα χρονια, την ξεχασε. Ετσι, ενας φιλος του ανελαβε να μεταφραζει στο κοινο αυτα που ανεφερε και εδειχνε σε διαφανειες ο Σαρηγιαννιδης. Επροκειτο για τα πορισματα των πολυχρονων ερευνων του στην Βακτριανη και την Μαργιανη, δυτικα της περιοχης που ερευναται και αναφερεται στο εργο του Δρος. Nickel, σε προηγουμενο ποστ (βλ. χαρτες 2-3 εντ.). Με το περας της ομιλιας, καταφερε να πλησιασει το υπερπλημμυρισμενο απο κοσμο ποντιουμ και να ανταλλαξει μια συντομη χειραψια με τον συμπαθη αρχαιολογο. Λιγες μερες αργοτερα προμηθευτηκε και το βιβλιο του (βλ. εικ. 1 εντ.). Συνεχισε να ονειρευεται - πολυ θα το ηθελε να βρισκοταν στα μερη αυτα, να δουλευε ως αρχαιολογος στις περιοχες απο οπου περασε ο στρατος του Μεγαλου Αλεξανδρου. Ακομα ωστοσο δεν εχει καταφερει να παει εκει. Ποτε αραγε θα πραγματοποιηθει αυτο το ονειρο;
---------------------------------------------------------------------------
... Και ετσι περασε και αυτη η εορταστικη περιοδος. Με τα μαγαζια ανοικτα απο τις 8 το πρωι εως τις 8 το βραδυ, αλλα χωρις πελατες. Χριστουγεννιατικα και Πρωτοχρονιατικα καλαντα δεν ακουστηκαν στις γειτονιες. Ποιος εχει ορεξη για γλεντια με την υπαρχουσα οικονομικη κατασταση; Τα τηλεοπτικα προγραμματα, μουντα και βαρετα. Τα πιο βαρετα Χριστουγεννα - και ισως συνεχιστει ετσι η κατασταση...
