ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΑΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΧΡΥΣΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΩΝ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΩΝ.

Η ζεστη και ο καλος καιρος φερνουν συχνα παλιες αναμνησεις του παρελθοντος...Ταξιδια που εγιναν, στιγμες ξεγνοιασιας, ειτε ξαπλωμενοι κατω απο τα πευκα, με τους τζιτζικες να παιζουν το μονοτονο τραγουδι τους, ειτε παραδομενοι στην αγκαλια της υγρης θαλασσας...Η θαλασσα με την σειρα της που γενναει κυματα, τα οποια ξεψυχουν με το που φτανουν στην ακτη, φερνει αλλες αναμνησεις.... Απο καραβια τρικαταρτα, γεματα απο εμπορευματα και κανονια, απο ναυτικους σκληροτραχηλους, μ΄αλμυρα ποτισμενους, απο ταξιδια στα περατα της οικουμενης, εκει που ανατελει και δυει ο ηλιος...

 Αραγε τι να σκεφτονταν και τι να ενιωθαν ολοι αυτοι οι ναυτικοι, οι απλοι ναυτικοι, που συνοδευαν τον Βασκο ντα Γκαμα, τον Χριστοφορο Κολομβο, τον Φερδινανδο Μαγγελανο στα ταξιδια τους; Πως αισθανονταν στην καθε φουρτουνα και καθε απνια, πλεοντας χιλιομετρα μακρυα απο τα σπιτια τους; 

 Οι σκορπιες σκεψεις του Τ. τον οδηγουν αναποφευκτα στο ιστορικο πλεον γεγονος που σημαδεψε την Αναγεννηση στην Ευρωπη του 15ου-17ου αιωνα: Την Εποχη των Μεγαλων Εξερευνησεων. 

 Μετα την Αλωση της Κωσταντινουπολης στα 1453, λογιοι και σοφοι απο το Βυζαντιο μεταναστευουν στη Δυση. Η Ευρωπη εχει ολοκληρωσει τις σημαντικοτερες Σταυροφοριες της. Οι επομενες μαχες και πολεμοι επι ευρωπαικου εδαφους εχουν επισης, και ως επι το πλειστον, θρησκευτικο χαρακτηρα. Οι Τεχνες και τα Γραμματα αναπτυσσονται. Στην Ιταλια, οι ισχυροτερες πολεις ειναι η Βενετια και η Γενοβα. Επισης, η Ισπανικη Αυτοκρατορια, η οποια ισχυροποιειται λιγες δεκαετιες μετα το τελος της Κωσταντινουπολης. Απο κοντα και η Πορτογαλλικη Αυτοκρατορια, που φιλοδοξει να γινει επισης υπερδυναμη. Ενας τροπος για να τα καταφερουν ολες αυτες οι πλουσιες χωρες, ειναι το εμποριο. Το μονοπωλειο με την Ασια. Ελα ομως, που απο την ξηρα ο δρομος του μεταξιου ειναι κλειστος! Οι Οθωμανοι Τουρκοι, με εδρα την Κωσταντινουπολη πλεον, εχουν δημιουργησει μια τεραστια αυτοκρατορια, τα συνορα της οποιας φτανουν μεχρι εκεινα της μογγολικης αυτοκρατοριας. Ελαχιστοι Ευρωπαιοι, οπως οι Βενετσιανοι Πολο καταφεραν να περασουν και να φτασουν στην Κινα. Και στην θαλασσα ομως, οι Τουρκοι κυριαρχουν. Ελεγχουν το Αιγαιο, αλλα και την Μεσογειο απο την Μπαρμπαρια. Οι Μεγαλες Δυναμεις της Αναγεννησιακης Ευρωπης πρεπει να μηχανευτουν αλλους τροπους, ωστε να φτασουν στην Ασια. Ετσι αναπτυσσεται η ναυσιπλοια. Φτιαχνονται μεγαλα καραβια, καταλληλα για υπερποντια ταξιδια. Οργανα μετρησεως και χαρτες κατασκευαζονται σε εργαστηρια. Συντομα θα ερθουν και τα καταλληλα αποτελεσματα.

 Εις εκ των πρωτοπορων εκεινης της εποχης αναδεικνυεται η Πορτογαλλικη Αυτοκρατορια. Η Πορτογαλλια ξεκιναει με τον γυρο της Αφρικης στα 1419 προκειμενου να φτασει στην Ασια. Στα 1488 ο Βαρθολομαιος Ντιας ανακαλυπτει το Ακρωτηρι της Καλης Ελπιδας. Δεκα χρονια αργοτερα ο Βασκο ντα Γκαμα θα φτασει στις Ινδιες. Την επομενη χρονια θα ανακαλυφθει η Βραζιλια στην Νοτιο Αμερικη. Στα 1571 οι Πορτογαλλοι εχουν ιδρυσει ηδη ενα δικτυο εμπορικων κεντρων και βασεων μεταξυ Δυτικης και Νοτιου Αφρικης, Ινδιας και Ινδονησιας, Νοτιου Αμερικης. Στην τελευταια, π.χ. στην Βραζιλια που την ανακαλυψαν, μιλανε ακομα πορτογαλλικα. Οι Πορτογαλλοι αλλωστε ειναι εκεινοι, οι οποιοι εφεραν τα πορτοκαλια και αλλα εσπεριδοειδη στην Ευρωπη. Μια απο τις γνωστοτερες κτισεις τους ειναι η Γκοα, στις δυτικες ακτες της Ινδιας. Εκαναν ωστοσο καποια σημαντικα σφαλματα: Δεν υποστηριξαν λ.χ. τον Χριστοφορο Κολομβο. Ετσι, εκεινος ζητησε την οικονομικη ενισχυση του βασιλια της Ισπανιας. Με ισπανικη χρηματοδοτηση εφτασε στα 1492 ο Κολομβος, ως πρωτος Ευρωπαιος, στον Νεο Κοσμο. Με ισπανικη χρηματοδοτηση επισης  πραγματοποιησε ο Πορτογαλλος Φερδινανδος Μαγγελανος τον γυρο του κοσμου μεταξυ 1519 και 1522. Για λογους οικονομικων συμφεροντων επομενως, η Πορτογαλλια προχωρησε σε συναψη συμφωνιων με την Ισπανια μεταξυ των ετων 1580 και 1640. Η κινηση αυτη ναι μεν ενωνε τις δυο υπερδυναμεις της Ιβηρικης Χερσονησου και τις εμφανιζε μονιασμενες να μοιραζονται τις κτισεις τους σε Λατινικη Αμερικη, δημιουργουσε ομως και περαιτερω προβληματα με τις υπολοιπες ευρωπαικες υπερδυναμεις, οι οποιες δεν ηθελαν να μεινουν εξω απο το παιχνιδι της μοιρασιας του κοσμου και της εκμεταλλευσης του ορυκτου και φυσικου πλουτου. Σε αυτες συγκαταλεγονται η Αγγλια και η Ολλανδια, οι Κατω Χωρες. Με τον συνασπισμο Ισπανιας και Πορτογαλλιας η δευτερη κληρονομουσε και τους εχθρους της πρωτης. Η Αγγλια ζουσε την δικη της χρυση εποχη μεταξυ 1558 και 1604 υπο την ισχυρη της μοναρχισσα Ελισαβετ Α΄. Ο πολεμος μεταξυ Αγγλιας και Ισπανιας φαινοταν αναποφευκτος και πραγματοποιηθηκε τελικα μεταξυ 1585 και 1604. Με την ληξη του η Αγγλια της Ελισαβετ βγαινει νικητρια δυναμη. Η Αγγλια παιρνει πλεον στις αρχες του 17ου αιωνα τη σκυταλη και δημιουργει αποικιες στην Β. Αμερικη, την Ν. Αφρικη, την Ινδια, παραγκωνιζοντας και την Ισπανια, αλλα και την  Πορτογαλλια, που ειχε το μονοπωλειο σε εκεινες τις περιοχες τον προηγουμενο αιωνα. 

 Καθοριστικη ως φαινεται υπηρξε η συμμετοχη της Ολλανδιας στην ανατροπη των σχεσεων αυτων. Μεχρι και τα 1648, οποτε και εληξε ο Τριακονταετης πολεμος, η Ολλανδια ηταν υποτελης της Ισπανικης Αυτοκρατοριας. Συμπτωματικα την ιδια χρονια εληξε και ο Ογδονταετης πολεμος της Ολλανδιας εναντια στην Ισπανια. Η Αγγλια επαιξε εδω σημαντικο ρολο, αφου στα 1585 ειχε στειλει στρατο 7.600 ανδρων υπερ της Ολλανδιας. Με το τελος του πολεμου η Ολλανδια ανεξαρτητοποιειται και μπαινει και αυτη στο παιχνιδι του υπερποντιου εμποριου και των ανακαλυψεων. Η χωρα ζει την δικια της χρυση εποχη στις Τεχνες και τις Επιστημες. Η Ολλανδικη Εταιρεια Ανατολικων Ινδιων εξαπλωνεται και ισχυροποιειται τοσο, ωστε στα 1640 να αποκτησει το μονοπωλειο με την Ιαπωνια. Ολλανδοι αποικουν το Μανχατταν και ιδρυουν το Νεο Αμστερνταμ. Επισης, την Ν. Αφρικη, την Ινδια και την Ινδονησια. Τα μερη δηλαδη στα οποια η Πορτογαλλια ειχε το μονοπωλειο τον προηγουμενο αιωνα. Αυτη η κινηση, συν ο συνασπισμος Ισπανιας και Πορτογαλλιας εφερε την τελευταια σε ριξη με την Ολλανδια. Απο τις αρχες ως και την εκτη δεκαετια του 17ου αιωνα θα φουντωσει ο μεταξυ τους Ολλανδοπορτογαλλικος πολεμος. Αυτο ομως αποτελεσε και μια καλη ευκαιρια για τριτους να ανελθουν στο παγκοσμιο εμποριο και το μοιρασμα του κοσμου. 

 Ετσι, αν και τα πορτογαλλικα μιλιονται ακομα στην Βραζιλια, αν και οι Ολλανδοι εφτασαν πρωτοι στο Μανχατταν, το παιχνιδι το κερδισε η Αγγλια απο τα μεσα με τελη του 17ου αιωνα και μετα κυριως. Οι Αγγλοι με τις δικες τους εταιρειες Ανατολικων Ινδιων πετυχαν να κυριαρχησουν στην Ινδονησια και να καταλαβουν την Ινδια. Επισης πετυχαν να παραγκωνισουν Πορτογαλλους και Ολλανδους στη Ν. Αφρικη, η οποια εγινε επισης τμημα της αυτοκρατοριας τους. Το δε Νεο Αμστερνταμ ξεχαστηκε και θαφτηκε. Στην θεση του ανεγερθηκε η Νεα Υορκη.

 Πορτογαλλοι και Ολλανδοι υπηρξαν απο τους πρωτοπορους της Εποχης των Ανακαλυψεων, η οποια ελαβε χωρα κατα την Ευρωπαικη Αναγεννηση. Ανοιξαν τους θαλασσιους δρομους, δημιουργησαν αποικιες και εμπορικους διαυλους. Σε τελικη αναλυση ομως, σημασια εχει ποιος φτανει πρωτος στο τερμα της κουρσας...