Ερχονται Χριστουγεννα... Τα πρωτα με την αριστερη κυβερνηση ΣΥΡΙΖΑ... Τα πρωτα μετα την καταστροφικη διαχειριση του ελληνικου οικονομικου ζητηματος... Τα πρωτα μετα την επιβολη capital controls και ενος καλοκαιριου κυριολεκτικα στην κοψη του ξυραφιου... Το αντιπαλο δεος, η ΝΔ, διεξαγει σημερα εκλογες αναδειξης νεου προεδρου, σε μια προσπαθεια να ορθωσει αναστημα απεναντι στην ΣΥΡΙΖΑ-ικη λαιλαπα. Θα τα καταφερει ή θα ακολουθησει την φθινουσα πορεια του ΠΑΣΟΚ; Ειχε προηγηθει, προ ολιγων εβδομαδων, ενας τραγελαφος με το συστημα αξιολογησης ψηφων της ΝΔ. Ενα ακομη σημαντικο ζητημα ειναι, εαν η ΝΔ με τον ενο αρχηγο, οποιος και εαν ειναι αυτος, θα καταφερει να συσπειρωσει την δεξια παραταξη και να αποτελεσει αναχωμα προς την Χρυση Αυγη. Ειδωμεν...
Οι αναμενομενες γιορτινες μερες μας βαζουν σε σκεψεις σχετικα με τα εθιμα και τα ηθη που υπαρχουν. Σε γενικες γραμμες και απο τις σκορπιες πληροφοριες που εχουμε, μας δινεται η εντυπωση οτι οι χριστιανικες γιορτες των Χριστουγεννων, της Πρωτοχρονιας, του Πασχα, ακομα και της Αποκριας, συμπιπτουν συνηθως με τις ισημεριες, τα ηλιοστασια, τις εκλειψεις ηλιου και σεληνης, καθως και με τις πανσεληνους. Τα ανωτερω φαινομενα εχουν παρατηρηθει ηδη απο τους αρχαιους πολιτισμους και συνυπαρχουν ή μαλλον οριζουν εν μερει τις κλιματολογικες αλλαγες και συνθηκες κατα τις οποιες γινονταν και γινονται η σπορα, η καλλιεργεια και η συγκομιδη των φυτων. Σιγουρα δεν ειναι τυχαιο οτι οι κυκλοι των εποχων και οι αντιστοιχες εορτες των αρχαιων πολιτισμων αποτελεσαν την βαση πολλων μεταγενεστερων χριστιανικων εορτων και εθιμων. Αυτο φαινεται πιο καθαρα απο τις λαογραφικες και ιστορικες μελετες των εθιμων της Αποκριας, που ελκουν την καταγωγη τους απο αρχαιες διονυσιακες τελετες και δρωμενα. Και ισως να μην ειναι διολου τυχαιο, οτι εκεινες τις εποχες περιπου, μεταξυ τους απομακρυσμενες περιοχες, οπως τα χωρια των Αλπεων και τα χωρια της Θρακης και της Μακεδονιας εχουν παρομοια εθιμα, οπως π.χ. τις μεταμφιεσεις των χωρικων σε τραγομορφα τερατα με μασκες, προβιες και κουδουνες - παρομοια εθιμα υπαρχουν στις προαναφερομενες περιοχες και κατα τις ημερες της Πρωτοχρονιας! Μηπως προκειται για μειξη στοιχειων απο αρχαιες-παγανιστικες και μεσαιωνικες-χριστιανικες παραδοσεις που επεβιωσαν δια του ρωμαικου πολιτισμου, ο οποιος κυριαρχουσε και στις δυο αυτες περιοχες (Αλπεις - Β. Ελλαδα); Διοτι ειναι αξιοπεριεργο το γεγονος να γιορταζονται παρομοια εθιμα σε απομακρυσμενες και απομονωμενες μεταξυ τους περιοχες.
Οι ελληνικες λαικες παραδοσεις περι Καλλικαντζαρων καθως και οι βορειοευρωπαικες σχετικα με τον Krampus, ενα πλασμα που εμφανισιακα ομοιαζει με τον αρχαιο αρκαδικο θεο Παν ή με Σατυρο (και που προσφατα εγινε μερος της μεινστριμ αμερικανοποπ κουλτουρας με ταινιες κτλ. - αντιθετα δυστυχως με τους Καλλικαντζαρους!) και φερεται να συνοδευει τον Santa Claus, πιθανον να ελκουν την προελευση τους απο αυτο το αρχαιο παγανιστικο λαικοθρησκευτικο ελληνορωμαικο υποστρωμα. Με παρομοιο τροπο πρεπει να εγινε η προσμειξη παραδοσεων και εθιμων στο Μεξικο μεταξυ του προυπαρχοντος ντοπιου παγανιστικου στοιχειου των προκολομβιανων πολιτισμων και του μεταγενεστερου καθολικου χριστιανισμου (βλ. το εθιμο της "Μερας των Νεκρων").
Και μιας και πιασαμε τον Santa Claus: Η συγχρονη εκδοχη του που ολοι μας γνωριζουμε, μιας και εχει παγκοσμιοποιηθει, προερχεται απο διαφημιση ανθρακουχου αναψυκτικου των αρχων του 20ου αι. (βλ. εικ. εντ.). Πρωτα εκει εμφανιζεται η μορφη του ως στρουμπουλου ασπρογενη με κοκκινα ρουχα που ερχεται απο τον Βορειο Πολο μεσα σε ελκυθρο που το σερνουν ταρανδοι. Η φιγουρα ομως του περιπλανωμενου ταξιδιωτη που μοιραζει δωρα ειναι πιο παλια. Στις βορειοευρωπαικες παραδοσεις η μορφη του αντιστοιχει στον Wodan/ Odin και στην παγανιστικη γιορτη του Yule. Στις Κατω Χωρες (Ολλανδια) ο Santa Claus ονομαζεται Sint Claas και εχει ως βοηθο του τον Μαυριτανο Schwarze Peter, οχι τον Krampus που τιμωρει τα ατακτα παιδια. Γενικα παντως στην Β. Ευρωπη ο Santa Claus ειναι ο Αγιος Νικολαος απο την Μυρα (15.03.270 - 06.12.343). Περιεργως, στους Ορθοδοξους Χριστιανους οι ρολοι ειναι ανεστραμμενοι: Ο Αγιος Νικολαος ειναι ο προστατης των ναυτικων και ο Αγιος Βασιλειος απο την Καισαρεια (329/ 330 - 01.01.379) ο προστατης των παιδιων και αυτος που φερνει δωρα. Θα ειχε πολυ ενδιαφερον, εαν υπαρχουν στοιχεια που να εξηγουν αυτην την διαφοροποιηση μεταξυ ορθοδοξου και καθολικου χριστιανισμου.
Μεχρι τοτε, Καλες Γιορτες και εις το επανιδειν!
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen