ΚΟΙΝΟΣ ΠΑΡΟΝΟΜΑΣΤΗΣ.

 Την εβδομαδα που μας περασε δημοσιευτηκαν δυο κειμενα στον ελληνικο Τυπο, τα οποια περασαν απαρατηρητα. Θες τα παιχνιδακια μεταξυ Κιμ και Ντοναλντ, θες ο τυφωνας Ιρμα, θες η επισκεψη Μακρον στην Αθηνα λιγες μερες πριν απο την εναρξη της ΔΕΘ... Κανεις δεν ασχοληθηκε, ουτε με το άρθρο που μεταφραστηκε απο τα αγγλικα και αναφερεται στα σχεδια του Ηνωμενου Βασιλειου μετα το Brexit να θεσει φραγμους στους φοιτητες της ΕΕ, ουτε με το κείμενο που αφορουσε το ελληνικο "brain drain" - την σχεδον μαζικη μεταναστευση Ελληνων επιστημονων απο το ξεκινημα της οικονομικης κρισης.

 Για εμας προκειται για δυο πολυ σημαντικα ζητηματα που θεωρουμε οτι συνδεονται μεταξυ τους. Υπαρχει ενας κοινος παρονομαστης: Η προσφορα στην εκπαιδευση.

 Βλεπετε, εδω και δεκαετιες η Αγγλια εχει δημιουργησει ενα συστημα παραγωγης πτυχιων. Για να υποστηριχθει το συστημα αυτο, ειχαν ανοιξει ακομα και σε περιφερειακες πολεις του Λονδινου πανεπιστημια. Για παραδειγμα, αρχαιολογικες σχολες υπαρχουν μεταξυ αλλων στις πολεις Reading και Nottingham - ολες τους σχεδον μια ωρα αποστασης με τα ΜΜΜ απο την πρωτευουσα του Λονδινου. Η ολη ιστορια ξεκιναει μετα τα ΄70ς-΄80ς, οταν η "Σιδηρα Κυρια" Μαργκαρετ Θατσερ διελυσε κυριολεκτικα το κινημα των ανθρακορυχων. Ισως να μην ειναι τυχαιο οτι υπαρχουν πανεπιστημιακες σχολες στα αλλοτινα προπυργια του συνδικαλιστικου αγωνα των εργατων, οπως ηταν το Sheffield. Σε λιγο καιρο, κοντινες μεταξυ τους πολεις οπως οι Swansea και Cardiff, Birmingham και Leicester, Liverpool, Manchester και Leeds, Glasgow και Edinburgh αποκτουσαν τα πανεπιστημιακα τους ιδρυματα, στα οποια συγκαταλεγονται και τμηματα αρχαιολογιας. Τα ιδια και σε μικρες πολεις ή κωμοπολεις, οπως Aberdeen, Durham, Exeter, Southampton και αλλου. Ευλογως διερωταται κανεις, γιατι τοσα πολλα πανεπιστημια στο νησι αυτο; Ποιος θα σπουδασει εκει; Ενδιαφερονται τοσοι πολλοι π.χ. για αρχαιολογια και εαν ναι, γιατι να την σπουδασουν σε μια απο αυτες τις μικρες πολεις;

 Και εδω εγκειται η "μαγκια" και το σωστο μαρκετινγκ της κυβερνησης Θατσερ: Η καθιερωση της αγγλικης ως "lingua franca", τα ανυπαρκτα διδακτρα για τους προπτυχιακους και τα ελκυστικα πακετα μεταπτυχιακων (Μαστερ σε εναν χρονο παρακολουθωντας κυκλο μαθηματων), αλλα και διδακτορικων προγραμματων, συνετελεσαν ωστε απο τα ΄80ς και μετα να  μεταβαινουν ολο και περισσοτεροι νεοι και νεες για σπουδες στην Αγγλια. Και μαλιστα οχι μονο απο τις ΗΠΑ ή χωρες της "Commonwealth" που ειναι κατα βαση αγγλοφωνες (Αυστραλια, Καναδας), αλλα και απο ευρωπαικες, οπως η Ισπανια, η Ιταλια και φυσικα, η Ελλαδα. Υπηρχε ζητηση και υπηρχε και η αντιστοιχη προσφορα. Ετσι τα ζυγοσταθμισε η κυβερνηση Θατσερ: Πανεπιστημια αντι ανθρακορυχειων. Δεν ειχε σημασια εαν οι φοιτητικες εστιες και λεσχες ησαν λιγοτερες απο τους εισαγωμενους φοιτητες και τα διδακτρα ισχυαν μονο για μεταπτυχιακους. Ο καθε φοιτητης (προπτυχιακος, οι μεταπτυχιακοι ετσι κι αλλιως εναν χρονο εμεναν) δικαιουνταν τον πρωτο απο τα στανταρ τρια-τεσσερα χρονια σπουδων του να μεινει σε φοιτητικη εστια. Απο τον δευτερο και μετα, επρεπε να βρει σε ιδιωτη. Φυσικα και εδω δεν ειχε σημασια (ειδικα για το αγγλικο κρατος) το οτι ολα ησαν (και παραμενουν) πανακριβα και πεφτει μεγαλη εκμεταλλευση, ειδικα στους αλλοδαπους φοιτητες, για τρωγλες 10 και 20 τετραγωνικων που τις νοικιαζουν σε υπερογκες τιμες.  Ουτε βεβαια νοιαζεται κανεις για τα πιεσμενα προγραμματα σπουδων (π.χ. μια γραπτη εργασια ανα μαθημα και ανα τριμηνο με αυστηρα deadlines - αν δηλ. καποιος εχει τρια μαθηματα θα πρεπει να γραφει μια εργασια το μηνα) που σπρωχνουν τους φοιτητες να κραιπαλιαζουν κανονικα στις λιγοστες διακοπες εξαμηνων για να ξεφορτωθουν το αγχος της εξεταστικης. Αυτο το συστημα εχουν, αυτο προσφερουν, οποιος θελει, παιρνει.

 Τωρα βεβαια με το Brexit ενδεχεται να δυσκολεψουν τα πραγματα, οπως περιπου αναφερει το αρθρο της εφιμεριδας "The Guardian" (βλ. λινκ). Φοιτητες απο την "Commonwealth" ισως να συνεχισουν να ερχονται. Για τους Αμερικανους ειναι πιο οικονομικα να κανουν Μαστερ στην Αγγλια, παρα στις ΗΠΑ. Απο την αλλη ομως, ο Καναδας και η Αυστραλια εχουν τα δικα τους πανεπιστημια, το οποια ειναι πολυ καλα. Το μπλοκαρισμα των φοιτητων ομως απο ΕΕ λογω Brexit δεν θα εχει θετικο αντικτυπο στην αγγλικη οικονομια. Η χωρα αποκομισε οφελη απο την παραμονη π.χ. χιλιαδων Ελληνων νεων που πηγαν για προ- ή/και μεταπτυχιακες σπουδες.

 Ειδικα για την Ελλαδα, εαν το εκπαιδευτικο της συστημα ηταν διαφορετικο, δεν θα αναγκαζοταν να φτασει στο σημειο του "brain drain" (βλ. αντιστοιχο λινκ). Η χωρα μας εχει ολες τις προυποθεσεις να παιξει τον ρολο που επαιζε η Αγγλια στην εκπαιδευση. Ατυχως, και παρα τους πολιτικαντιδες μας - αρκετοι εκ των οποιων εχουν σπουδασει στο εξωτερικο - το συστημα της χωρας μας δεν εχει αλλαξει. Αντι να εμπνευστουν απο τους ξενους, συνεχιζουν να κανουν αρπακολλιτζιδικες δουλειες. Ενω εχουμε αρκετα και γερα πανεπιστημια, δεν εχουμε ενα ορθο προγραμμα και συστημα εισαγωγης σε αυτο. Σε ολα τα πανεπιστημια του κοσμου, ακομα και στην Αγγλια, οι νεοι μπαινουν χωρις εξετασεις, με τους βαθμους του απολυτηριου τους. Στην Αγγλια μπαινουν με εξετασεις μονο στα κορυφαια πανεπιστημια της Οξφορδης και του Καιμπριτζ, αλλα ειναι τα ιδια αυτα ιδρυματα που θετουν τις προυποθεσεις για αυτο. Θα μπορουσε κατι τετοιο να ισχυσει και για την Ελλαδα, να υπαρχουν εξετασεις εισαγωγης π.χ. μονο για τα πανεπιστημια Αθηνων και Θεσσαλονικης και στα υπολοιπα να μπαινει οποιος επιθυμει να σπουδασει. Εννοειται εδω οτι θα πρεπει να εχει προηγηθει ενας συστηματικος ΣΕΠ (Συμβουλος Επαγγελματικου Προσανατολισμου) στα σχολεια. Με αυτον τον τροπο θα μειωθει και η αστυφιλια και θα ευδωκιμησουν καλυτερα τα πανεπιστημια της περιφερειας. Οσο για μεταπτυχιακα και διδακτορικα, μονο τα τελευταια χρονια εχουν ξεκινησει παρομοια προγραμματα στα ελληνικα πανεπιστημιακα ιδρυματα. Η δε απορροφηση των πτυχιουχων νεων απο την αγορα εργασιας ειναι ενας αλλος παραγοντας, στον οποιο και πρεπει να δωθει εμφαση. Γιατι η Αγγλια εχει καταφερει να προσφερει θεσεις εργασιας και η Ελλαδα δεν μπορει; 

 Τα πραγματα μπορουν να αλλαξουν προς το καλυτερο, αν καποιοι το θελησουν. Με το καταλληλο μανατζμεντ θα ηταν εφικτο να αποκτησουν τα ελληνικα πανεπιστημιακα ιδρυματα το κυρος που ειχαν/ εχουν τα αντιστοιχα αγγλικα. Με την συνδεση της εκπαιδευσης και της ερευνας με την αγορα εργασιας θα μπορουσε να μετριαστει το "brain drain". Αυτα ολα ειναι αλλωστε πραγματα που συμφερουν και τους πολιτικαντιδες (οποιος καταφερει και περασει ελευθερη εισαγωγη σπουδαστων στις ελληνικες σχολες θα γινει ευεργετης και εσαει κυβερνων! Τα παραμυθια οτι "καποιοι θελουν αμορφωτα τα παιδια μας", οταν εχουμε ιντερνετ και βιβλιοπωλεια παντου ειναι προιοντα φαντασιοπληκτων). Αλλα; Μπορει να ισχυσει στην περιπτωση αυτη το ρητο "dum spiro spero";