Αυτες τις μερες προβαλλεται παγκοσμιως στους κιν/φους η εκδοχη του γνωστου παιχνιδιου κονσολας (video-game) "The Prince of Persia". Το παιχνιδι, οπως και η προσφατη κιν/κη εκδοχη του, αναβιωνουν το ειδος της ανατολιτικης περιπετειας (oriental-exotic adventure) με επιρροες απο τις 1000 και 1 νυχτες. Αυτο το γεγονος μας δινει την αφορμη να γραψουμε το παρων κειμενο, αφιερωμενο στον ανθρωπο που πρωτος εφερε στην μεγαλη οθονη το υποειδος αυτο της περιπετειας. Εντελως συμπτωματικα, ο πρωτοπορος αυτος γεννηθηκε σαν σημερα πριν απο 127 χρονια. Το ονομα του ηταν Νταγκλας Φαιρμπανκς.
Ο Douglas Fairbanks (Sr.) στην ταινια "Thief of Bagdad" (1924)Ο Νταγκλας Φαιρμπανκς ξεκινησε την καριερα του στο Χολλυγουντ της δευτερης δεκαετιας του 20ου αιωνα. Ο βωβος, ασπρομαυρος κιν/φος ηταν η εφευρεση του αιωνα, η' καλυτερα, ενα παιχνιδι για μεγαλους. Ανθρωποι καθε εθνικοτητας, φυλου και ηλικιας μπορουσαν να εργαστουν στις χολλυγουντιανες κιν/κες εταιρειες της εποχης. Σκηνοθετες, παραγωγοι και ηθοποιοι μπορουσαν να πειραματιστουν με διαφορες τεχνικες και να γυρισουν οποιου ειδους ταινια ηθελαν, αρκει να ειχαν το διαθεσιμο χρημα. Ισως η εποχη του βωβου κιν/φου να ειναι στην πραγματικοτητα η μπαροκ φαση της 7ης τεχνης, λογω των πομποδων σκηνικων και κοστουμιων.
Ο Φαιρμπανκς ξεκινησε την καριερα του παιζοντας σε κομεντι. Του εδιναν συνηθως αναλαφρους ρολους, του παιχνιδιαρη γοη, κατ' αντιπαραθεση στο σοβαρο, μελαγχολικο στυλ του ανταγωνιστη Ροδολφο Βαλεντινο. Ο Φαιρμπανκς ξεχωρισε, αφου φροντιζε να προβαλει και τα αθλητικα του προσοντα. Μολονοτι καπνιζε αριμανιως, φροντιζε να κρατιεται σε φορμα αθλουμενος. Γρηγορα εγινε κολλητος φιλος του μεγαλυτερου σταρ της εποχης των βωβων ταινιων, Τσαρλυ Τσαπλιν. Μολονοτι παντρεμενος, ειχε δεσμο με μια επισης δημοφιλη ηθοποιο, την Αν Πικφορντ.
Στα 1919 οι τρεις ηθοποιοι ειχαν γινει πολυ πλουσιοι λογω της επιτυχιας των ταινιων τους. Μαζι με τον παραγωγο γνωστων ταινιων της εποχης, οπως "The birth of a nation" και "Intolerance" D. Griffith αποφασιζουν να ιδρυσουν απο κοινου μια νεα κιν/κη εταιρεια, την United Artists, ως απαντηση στο αυταρχικο καθεστως των ηδη υπαρχων εταιρειων, που συχνα προεβαιναν σε αδικιες εναντι των εργαζομενων, τεχνικων και ηθοποιων. Η εταιρεια των Τσαπλιν, Φαιρμπανκς, Πικφορντ και Γκριφφιθ εξακολουθει να λειτουργει μεχρι και σημερα. Λιγο αργοτερα, ο Φαιρμπανκς ανελαβε την διοργανωση και παρουσιαση της 1ης απονομης των βραβειων Οσκαρ.
Απο τα 1920 και μετα, ο Φαιρμπανκς προβαλει το ταλεντο του σε αλλα ειδη ταινιων. Υποδυεται τον Ζορρο, τον Ρομπεν των Δασων, τον Ντ' Αρτανιαν, τον μαυρο πειρατη. Στις ταινιες αυτες δρασης αλλοτινων εποχων επιδεικνυει τις ακροβατικες του ικανοτητες, ιππευει, μονομαχει, σωζει ωραιες δεσποσυνες. Ηθελημενα η' μη, δημιουργει τα ειδη των επικων περιπετειων "cloack and dagger". Ετσι γεννηθηκε ο αρχετυπος του Swashbuckler, του παλικαρα γοη που μαχεται την αδικια, τους τυραννους και τους φεουδαρχες απο μεσαιωνικα καστρα και πειρατικες γαλερες μεχρι την αυλη του Λουδοβικου και των Αραγωνων - παντα με το ξιφος ανα χειρας και το χαμογελο στα χειλη. Ο τυπος του Swashbuckler θα γνωρισει την ακμη του επι του ομιλουντος κιν/φου των επομενων δεκαετιων (1930-1960), με τους Errol Flynn, Tyrone Power, Stuart Granger, Burt Lancaster, Robert Taylor ως ιδανικους διαδοχους του Φαιρμπανκς.
Η καλυτερη ταινια του Φαιρμπανκς παντως, οπως συνηθιζε ο ιδιος να λεει, ηταν "ο κλεφτης της Βαγδατης" (The thief of Bagdad, 1924). Ο Φαιρμπανκς οχι μονο πρωταγωνιστησε σε αυτην την επικη ταινια, η οποια ειναι εμπνευσμενη απο τις διηγησεις της Σεχραζαντ "1000 και 1 νυχτες", αλλα ηταν και πισω απο το σεναριο, τη σκηνοθεσια και την παραγωγη, οπως εκανε σε ολες σχεδον τις ταινιες του. Μολονοτι σαρανταρης, εκτελουσε ολες τις επικινδυνες σκηνες μονος του. Στην ταινια παρουσιαζονται διαφορα στοιχεια των αραβικων ιστοριων, οπως ιπταμενα χαλια, μαγικα λυχναρια και τζινις, χαλιφιδες, μαχαραγιαδες και βεζυριδες, σκλαβοπαζαρα και χαρεμια. Μεσα σε ενα επιβλητικο σκηνικο, χαρακτηριστικο της τεχνης του 1920 για το πως φανταζονταν την Βαγδατη, ο ηρωας που υποδυεται ο Φαιρμπανκς στεκεται στο κεντρο του παραμυθενιου αυτου κοσμου. Ηλιοκαμενος, ξυπολυτος, γυμνος απο την μεση και πανω, ωστε να δειχνει το γυμνασμενο του κορμι, με κεφαλομαντηλο που αφηνει λιγες μπουκλες να ξεφευγουν, σκουλαρικια, μουστακι λεπτοξυρισμενο, τσακιρικο ματι και καταλευκα δοντια, ο κλεφτης του Φαιρμπανκς εκφραζει τα ιδεωδη του ανθρωπου των αρχων του 20ου αιωνα, του μεταναστη που ηρθε στις Η.Π.Α. για να φτιαξει την ζωη του, οπως μαρτυρα η φραση που του αποδιδεται στην αρχη της ταινιας, οταν αμφισβητει την διδασκαλια καποιου ιερεα του Ισλαμ: "what I want - I get it!"
Σαν προαγγελος της αμερικανικης κουλτουρας που λιγες δεκαετιες αργοτερα θα δημιουργησει τα κομικς με υπερηρωες οπως ο Μπατμαν και ο Σπαιντερμαν, ο Φαιρμπανκς, προδρομος αυτων, μοιαζει να εκτελει εναρμονισμενη χορογραφια, καθως σκαρφαλωνει και πηδα απο σκεπες, μιναρεδες και παλατια της ονειρικης Βαγδατης για να καταληξει μαζι με την πριγκηπισσα της καρδιας του πανω στο χαλι που ιπταται στην πολη. Αυτα μονο ειναι ελαχιστα στοιχεια που η ταινια του Φαιρμπανκς μοιραζεται με την προσφατη "Prince of Persia". Αλλωστε δεν ειναι δυσκολο να διαπιστωσει κανεις, οτι η μοντερνα ταινια, ναι μεν ειναι ανωτερη απο τεχνικης αποψης, αλλα ξεκαθαρα επιρρεασμενη απο την παλια αλλα κλασικη και για αυτο αξεπεραστη δημιουργια του Φαιρμπανκς.
Δυστυχως ο ιδιος ο Φαιρμπανκς, ενα ειδος Τζωρτζ Κλουνει της εποχης του βωβου κιν/φου λογω της δημοτικοτητας και της επιρροης του, εχει ξεχαστει. Τον Τσαπλιν ολοι τον θυμουνται. Τον φιλο του τον Φαιρμπανκς, ελαχιστοι. Ακομα πιο λιγοι ειναι σε θεση να γνωριζουν το εργο του, οπως ειναι δημιουργια της εταιρειας παραγωγης United Artists και η θεσπιση των βραβειων Οσκαρ που αναφερθηκαν παραπανω. Το σημερινο Χολλυγουντ χρωσταει πολλα σε αυτον τον ανθρωπο. Εμεις επιλεγουμε να τον θυμομαστε, οπως πιστευουμε οτι θα ηθελε και ο ιδιος: Με το αστραφτερο χαμογελο, το σπινθηροβολο βλεμμα, την ζωντανια, ενεργητικοτητα και αισιοδοξια που αντανακλουσε ως "κλεφτης της Βαγδατης" (βλ. φωτ. εντ.).
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen