ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΣΕ ΕΠΟΧΕΣ ΚΡΙΣΕΩΣ.

Παρατηρειται απο ιστορικους και κοινωνιολογους το ποσο αλληλενδετες ειναι οι ανα εποχη αλλαγες σε μοδα, μουσικη, τεχνη με την ψυχοσυνδεση του κοινωνικου συνολου. Καποια πραγματα δηλαδη, που πριν απο λιγα χρονια θεωρουνταν κουλ και πρωτοποριακα, λογιζονται πλεον ως αναχρονιστικα και ξεπερασμενα. Ενα παραδειγμα ειναι η μοδα και οι κομμωσεις των '80ς (σακκακια με βατες, φουσκωμενα η' περμαναντ μαλλια). Ενα αλλο, προερχεται απο τον χωρο της μουσικης: Οταν στην εποχη τους ειχαν βγει τα ειδη των τζαζ, μπλουζ, τα ρεμπετικα, η μουσικη ροκ εν ρολλ, το χιπ χοπ, πολλοι τα ειχαν κατακρινει ως ανηθικα μουσικα ειδη, τα οποια διαφθειρουν την νεολαια.

 Καπως ετσι εχουν τα πραγματα και στα επαγγελματα, αφου οι προτιμησεις αλλαζουν, οχι μονο ανα οικογενειακη κατασταση, εισοδημα και φυλο, αλλα και αναλογα του ρευματος της εποχης. Υπαρχουν βεβαια τα σχεδον διαχρονικα και αγαπητα επαγγελματα του δικηγορου και του γιατρου. Στα '90ς ομως ηταν κουλ να δηλωνουν οι νεοι οτι ηθελαν να δουλευουν ως μπαρμεν η' μοντελα. Οι μανατζερς και οι γραφιστες ειχαν επισης τα πανω τους. Στη σημερινη εποχη, λογω της κρισης, πολλοι νεοι επιλεγουν στρατιωτικες σχολες και παιδαγωγικα, πιστευοντας πως ετσι θα εξασφαλισουν μονιμη εργασια και μισθο.

  Η σημερινη οικονομικη κατασταση της χωρας μας φερνει συχνα στον νου μιαν παρομοια εποχη. Την εποχη του οικονομικου κραχ των Η.Π.Α. προς το τελος της δεκαετιας του '20. Την εποχη της ποτοαπαγορευσης και των γκανγκστερς στο Σικαγο, του βωβου, ασπρομαυρου κινηματογραφου. Η αφισα με τους εργατες που κανουν διαλειμμα απο τη δουλεια τους καθημενοι σε εναν μισοτελειωμενο ουρανοξυστη πανω απο την Νεα Υορκη εχει γινει το εμβλημα εκεινης της εποχης, οπως ακριβως οι φωτογραφιες της Μονροε, του Ελβις και του Τζεημς Ντιν εγιναν το εμβλημα των '50ς. Η εποχη του Μεσοπολεμου στις Η.Π.Α., που πραγματικα σημαδευτηκε απο το οικονομικο κραχ του 1929, ανεδειξε ως ηρωες της ανθρωπους της διπλανης πορτας που ειχαν ζησει στο πετσι τους την βιοπαλη και αντεξαν στις δυσκολιες της ζωης. Δυο απο αυτους τους ανθρωπους θα παρουσιαστουν ακολουθως:

 Ο ενας ειναι ο θηριοδαμαστης Clyde Beatty (εικ. 1). Εγινε γνωστος δουλευοντας απο πιτσιρικας σε τσιρκο. Τα σωου του περιλαμβαναν ακροβατικα στα οποια συμμετειχαν διαφορα αιλουροειδη, απο λιονταρια και τιγρεις, μεχρι πανθηρες, τζαγκουαρ και πουμα. Συχνα, και υπο τις προσταγες των μεγαλων αφεντικων, ο Clyde στα μεικτα αυτα σωου σκοπιμως εβαζε λιονταρια και τιγρεις μαζι. τα αιματα δεν αργουσαν ν' αναψουν και τα θηρια πολεμουσαν μεταξυ τους. Αυτου του ειδους τα σωου εκαναν τον θηριοδαμαστη με το εντονο βλεμμα, το χτενισμα Τσαρλυ Τσαπλιν, τα φουσκωτα στους μηρους παντελονια με τις μποτες ως το γονατο και το μαστιγιο διασημο. Απο την δεκαετια του '30 και μετα εργαστηκε στο Χολλυγουντ. Συμμετειχε, μολονοτι δεν ηταν επαγγελματιας ηθοποιος, σε cliffhanger serials ως πρωταγωνιστης. Σε αυτα τα σηριαλς με τους πομπωδεις τιτλους, οπως "Menace of Jungle" και "The darkest Africa", ο Clyde υποδυοταν τον θηριοδαμαστη που εσωζε την ανυπερασπιστη δεσποσυνη απο λιονταρια, τιγρεις, καννιβαλους, εβρισκε χαμενες πολεις στη ζουγκλα και ανακυρησσονταν αρχηγος ομαδας λευκων επιζωντων, οι οποιοι υπο τις οδηγιες του διεφευγαν προς τον πολιτισμο σωοι, αβλαβεις και πλουσιοι, αφου καρπωνονταν το χρυσαφι των προαναφερομενων χαμενων πολεων.

 Ο ετερος ηρωας ειναι ο συγχρονος του Clyde Frank Buck (εικ. 2). Ο Φρανκ ηταν ενας Τεξανος που μεγαλωσε στη φυση και αγαπουσε τα ζωα και την περιπετεια. Πριν καν γινει 20 χρονων, μπαρκαρε για την Βραζιλια. Στη ζουγκλα του Αμαζονιου επιασε ο ιδιος η' αγορασε απο αλλους εξωτικα πουλια. Επιστρεφοντας στις Η.Π.Α. τα πουλησε ολα σε εξωφρενικα καλες, για την εποχη, τιμες. Ετσι του μπηκε η ιδεα να κανει την εξης πρωτοτυπη επιχειρηση: Να πηγαινει στις ζουγκλες και να πιανει αγρια ζωα, με τον σκοπο να τα πουλαει σε τσιρκα και ζωολογικους κηπους. Ως βαση των επιχειρησεων του επελεξε την Ασια και πιο συγκεκριμενα, την περιοχη της χερσονησου της Μαλακκας. Αντιπροσωπεια ομως ειχε και στην Σιγκαπουρη. Επισης ειχε γνωριμιες με μαχαραγιαδες της Ινδιας και του Νεπαλ, οι οποιοι του εξασφαλιζαν αδειες για να κυνηγαει και να πιανει ζωα. Σε ορισμενες περιπτωσεις παντως, συνεβει να βγει απο αυτα τα γεωγραφικα πλαισια που ειχε θεσει, αφου στο βιογραφικο του στην wikipedia αναφερεται οτι ειχε πιασει 18 αντιλοπες και 2 καμηλοπαρδαλεις απο την Αφρικη, καθως και καμια σαρανταρια καγκουρω, τα οποια ως γνωστον, μονο στην Αυστραλια ευδοκιμουν.

  Στην εποχη του Μεσοπολεμου και επειτα, ως και τον Β' ΠΠ, ο Φρανκ ηταν ο κυριοτερος προμηθευτης ζωων για ζωολογικους κηπους και τσιρκα της Αμερικης και της Ευρωπης. Πολλα ζωα των ζωολογικων κηπων, τα οποια γεννηθηκαν σε αιχμαλωσια, καταγοντα απο τα ζωα που επιασε ο φρανκ. Πολλα απο εκεινα τα πρωτα ζωα, τα οποια πεθαναν, βαλσαμωθηκαν στη συνεχεια και βρισκονται στις συλλογες μεγαλων μουσειων φυσικης ιστοριας. Παροτι με το οικονομικο κραχ του '29, η επιχειρηση του χρεωκοπησε, ο Φρανκ αντεξε. Δανειστηκε ενα ποσο και συνεχισε. Αυτο σημαινει, οτι η δουλεια του ειχε περαση, ειδαλλως δεν θα συνεχιζε να εχει κερδη απο αυτη.

 Καποια στιγμη μπηκε και σε αυτη τη ζωη το Χολλυγουντ. Ο Φρανκ πρωταγωνιστησε επισης σε σηριαλς, αλλα και σε ντοκυμαντερ. Σε καποια απο αυτα αφηγειται και δειχνει πως επιασε ζωα, οπως μια μεγαλη βασιλκη κομπρα, μια ανθρωποφαγο τιγρη, ενα κοπαδι ελεφαντων. Επισης εγραψε και βιβλια, οπου εξιστορει τις περιπετειες του. Ο Φρανκ εμεινε γνωστος ως ο ανθρωπος που πιανει αγρια ζωα ζωντανα, δεν τα σκοτωνει. Ελαχιστες φορες σκοτωσε και οταν το εκανε ηταν σε αυτοαμυνα. Δηλωνε δε παντα συγκλονισμενος, οταν επρεπε να αφαιρεσει τη ζωη ενος αλλου πλασματος. Σε αυτο το σημειο αποστασιοποιειται απο αλλους λευκους της εποχης του, που πηγαιναν για σαφαρι και εβλεπαν το κυνηγι και τον θανατο των αγριων ζωων ως χομπι. Υπηρξε επισης συγχρονος μεγαλων και διασημων κυνηγων, οπως ο Τζιμ Κορμπετ και ο Ερνεστ Χεμινγουαιη. Ελαχιστα ομως γνωριζουμε για το εαν ειχε συναντηθει με τους δυο αυτους κυριους.

 Με τον Clyde παντως ειχε συμμετασχει στην ταινια "Abbott and Costello in Africa" (1949), μολονοτι δεν εχει καμια κοινη σκηνη μαζι του. Εξυπακουεται οτι σημερα, εαν μας λεγανε οτι το επαγγελμα του θηριοδαμαστη η' του κυνηγου αγριων ζωων ειχε καποτε περαση, θεωρουνταν κουλ και οι γυναικες εβλεπαν τους ανδρες που το ασκουσαν σαν τα σουπερ αρσενικα, σχεδον ολοι μας θα παθαιναμε συγκοπη! Κι ομως, οταν βλεπουμε τα διαφημιστικα, τα τρεηλερ των σηριαλς και ανατρεχουμε σε εκεινη την μακρινη εποχη του περασμενου αιωνα, αυτην την εντυπωση αποκομιζουμε. Ο ανεργος, ο απελπισμενος Αμερικανος του Μεσοπολεμου, εβλεπε τις ταινιες και τα σηριαλς των Clyde και Frank στον ασπρομαυρο κινηματογραφο με το τοτε παμφθηνο εισιτηριο και ζουσε περιπετειες σε εξωτικο περιβαλλον. Εβλεπε δυο συμπατριωτες του που ηξερε οτι ηταν της βιοπαλης να πολεμουν εναντια στα θηρια και ταυτιζοταν. Διοτι τους ρολους των δυο, του θηριοδαμαστη και του κυνηγου, μπορει κανεις να τους δει και μεταφορικα. Τα θηρια που δαμαζαν ο Clyde και ο Frank αντιπροσωπευαν τις μεγαλες δυστυχιες της ανθρωπινης ζωης. Ο θηριοδαμαστης και ο κυνηγος ηταν για ολους αυτους τους λογους ηρωες, γιατι τα βαλανε κυριολεκτικα με την αγρια φυση της ζουγκλας και μεταφορικα με την ζωη την ιδια για να επιβιωσουν. Και οποια απο τις δυο οπτικες και να παρουμε, το αποτελεσμα ειναι το ιδιο: Βγηκαν απο την ανιση μαχη νικητες.

 

 

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.

Η προ ολιγων ημερων ειδηση περι του τελους των εκδοσεων Λυμπερη, οπως και η προσφατη συζητηση στη Βουλη, για το αν οι βουλευτες αμοιβονται με 8.000 η' με 5.700 ευρω το μηνα, υπενθυμισε στον Ταλα μια ειδικη περιπτωση. Μια περιπτωση που θεωρει απαραιτητο να παρουσιαστει εδω:

 Καποιος φιλος του με πτυχια σε αλλη ειδικοτητα τυγχανε να εργαζεται στη δευτερη μεγαλη εταιρεια εισαγωγης και εκποιησης χαρτου στην Ελλαδα. Ξεκινησε απο χαμηλα και μεσα σε λιγα χρονια καταφερε να εξελιχθει και να προαχθει σε χειριστη μηχανηματος χαρτου.Εμαθε ακομη να οδηγει και το οχημα που σηκωνει και μεταφερει τις τεραστιες δεσμιδες χαρτου, οι οποιες ζυγιζουν πολλους τονους. Δεν ηταν πλεον ανειδικευτος εργατης.

 

 Η εταιρεια ηταν ουσιαστικα μια οικογενειακη επιχειρηση. Την ειχε ξεκινησει καποιος κυριος την δεκαετια του '60. Μετα το θανατο του, την διευθυνση την συνεχισε η χηρα του, η οποια και εχει το μεγαλυτερο μεριδιο των μετοχων. Οι υπολοιπες μοιραστηκαν στους απογονους, οι οποιοι και υποτιθεται οτι διοικουν. Απο τα τρια παιδια, οι δυο ειχαν σπουδασει ιατρικη σε ιδιωτικη κλινικη της Αυστριας και δεν πολυενδιαφερονται για τη δουλεια, μονο για τα χρηματα. Χαρακτηριστικο των ενεργειων τους ειναι, οτι ειχαν αγορασει καποτε μια σημαντικη προμηθεια χαρτου απο Ταυλανδη. Μολονοτι το χαρτι δεν ηταν αλφα ποιοτητας, εδωσαν ενα πραγματικα υπερογκο ποσο για να το αγορασουν. Το χαρτι αυτο ποτε δεν διατεθηκε στην αγορα. Το αφησαν σε κατι αποθηκες να μουχλιασει. Τα χρηματα που εδωσαν δηλαδη πηγανε στραφι. Η αδελφη τους εχει σπουδασει οικονομικα, αλλα παρα ταυτα, οι δυο ιατροι που παρισταναν τους βιομηχανους δεν εδιναν σημασια στα λεγομενα και τις συστασεις της. Ισως αυτη η συμπεριφορα τους, ισως και αλλα, πιο προσωπικης φυσεως προβληματα, να ωθησαν την γυναικα αυτη στο πιοτο. Στην εταιρεια λεγοταν οτι ηταν αλκοολικη...

 

 Με το που ξεκιναει η οικονομικη κριση στη χωρα, πριν απο δυομισι με τρια χρονια περιπου, αρχιζουν και εμφανιζονται τα πρωτα αρνητικα αποτελεσματα της διοικητικης πολιτικης των δυο ιατρων. Το υπαλληλικο προσωπικο της εταιρειας αρχιζει σιγα σιγα να συρρικνωνεται. Με το περασμα του χρονου, αυξανονταν και οι απολυσεις. Μονο μεσα στο 2010 απολυονταν τουλαχιστον 3 με 4 ατομα το μηνα. Οσοι παρεμεναν υπεμεναν ψυχολογικο πολεμο, με μειωσεις και παγωμα μισθων, με απληρωτες υπερωριες και ολα τα γνωστα κολπα των εργοδοτων, προκειμενου ο εργαζομενος να σπασει, να τα βροντηξει και ετσι ο εργοδοτης να μην του πληρωσει και αποζημιωση. Ο φιλος του Ταλα ειχε μπει στο συνδικαλιστικο οργανο της εταιρειας. Και εκει ομως δεν ηταν καλυτερα τα πραγματα. Υπηρχαν καποιοι, οι οποιοι επαιζαν το ρολο του σπιουνου. Οι δυο γιατροι, συνειδητοποιωντας την κατασταση, φροντιζαν να υποχωρουν σιγα σιγα στα διοικητικα, αφηνοντας ελευθερο χωρο για την αδελφη τους, την αλκοολικη οικονομολογο. Και αυτη ομως δεν μπορουσε να κανει κατι περισσοτερο.

 

  Λιγο πριν μπει το 2011, ειχαν ερθει απο το υπουργειο οικονομικων να κανουν ελεγχο στην εταιρεια. Ισως και να ειχε σφυριξει καποιος κατι. Η νεα διευθυντρια ηταν σε ασχημη ψυχολογικη κατασταση και εκλαιγε μπροστα στους εφοριακους. Ο φιλος του Ταλα εμαθε, οτι αποκαλυφθηκε πως η εταιρεια ειχε τεραστια κερδη, τα οποια ομως δεν τα εμφανιζε προς τα εξω. Παρα τα κερδη της, προτιμουσε να προχωραει στο καθεστως των απολυσεων, δηθεν λογω οικονομικης κρισης, και μαλιστα απολυσεων των παλαιων, πεπειραμενων στελεχων της. Για καθε 3 εμπειρους/ ειδικευμενους εργατες που απελυε, προσελαμβανε 1 ανειδικευτο, κυριως αλλοδαπο, με πολυ χαμηλο μισθο. Απο 18 αρχικα υπαλληλους στο τμημα των μηχανων για παραδειγμα, εμειναν μεχρι το τελος του 2010 4 ατομα. Οταν οι εφοριακοι εθεσαν την διευθυντρια ενωπιον του προβληματος, του χασματος μεταξυ των πραγματικων κερδων, των απολυσεων και των δικαιολογιων (καθοτι, αφου τα κερδη ησαν υψηλα, δεν δικαιολογουνταν οι απολυσεις η' οι μειωσεις μισθων των εργαζομενων) η διευθυντρια δεν ειχε κατι να πει. Απλα εκλαιγε. Οι εφοριακοι απειλησαν εμμεσως να κλεισουν την εταιρεια, αλλα το συνδικαλιστικο οργανο επενεβησε και προσπαθησε να μεταπεισει και τις δυο πλευρες. Οι ανθρωποι θελαν να εχουν την δουλεια τους, να κερδιζουν τιμια τα χρηματα τους και να στηριζουν τις οικογενειες τους.

 Λιγο πριν την Πρωτοχρονια του 2011, ο φιλος του Ταλα, μετα απο περιπου 10ετη εργασια στην εταιρεια αυτη, απολυθηκε. Παραμενει ακομα ανεργος. Προφανως τον καρφωσε καποιος απο τους σπιουνους που ειχαν απομεινει. Οσο για την εταιρεια ... Δεν γνωριζει πλεον την τυχη της. Αλλα η ιστορια αυτη ειναι πραγματικη και επρεπε καποια στιγμη να ειπωθει. Δειχνει πως προκειται για ενα παραδειγμα, στο οποιο ο εργοδοτης εμφανιζει πλασματικα κερδη και ζημιες, ενω στην πραγματικοτητα εχει πολυ περισσοτερα κερδη, απο οσο νομιζοταν. Αντ' αυτου προτιμα να κοροιδευει τους υπαλληλους του με παγωμα μισθων, απολυσεις και τα παρομοια. Αυτου του ειδους οι τακτικες ειναι υποπτες και για αυτο, οταν ακουει για κλεισιμο εκδοτικων επιχειρησεων λ.χ. κραταει μικρο καλαθι... Μηπως ο/ οι επιχειρηματιες δεν ζημιωνονται απο το κλεισιμο; Ας θυμηθουμε και την περιπτωση καποιων γνωστων μεγαλοεκδοτων, οι οποιοι παρα τις χαμηλες η' μηδενικες (διοτι διανεμονται δωρεαν) πωλησεις των εντυπων τους, κερδιζουν αρκετα απο τις κρατικες διαφημισεις και ας αναλογιστουμε ... Μηπως πραγματι τα φαινομενα μας απατουν;

ΜΕΓΑΛΕΣ ΙΔΕΕΣ.

 Τον Σεπτεμβριο που μας περασε ειχαμε δυο αλλες επετειους να τιμησουμε: Η μια ηταν τα 100 χρονια απο την εναρξη του Α' Βαλκανικου Πολεμου, η δευτερη τα ενενηνταχρονα απο την Μικρασιατικη Καταστροφη. Και τα δυο γεγονοτα συνδεονται με το δογμα της "Μεγαλης Ιδεας", της δημιουργιας της Ελλαδος των δυο ηπειρων και των πεντε θαλασσων. Για την ακριβεια, η Μικρασιατικη Καταστροφη σημανε και το τελος του ονειρου αυτου, αφου μετατραπηκε σε εφιαλτη. Επειδη τους τελευταιους μηνες, η ανοδος και η παρουσια της Χρυσης Αυγης, οπως και αλλων παραπολιτικων και εθνικιστικων μορφωματων στην επικαιροτητα, καπηλευονται τετοιου ειδους επετειους και επειδη φερονται να δειχνουν οτι θεωρουν εαυτους ως συνεχιστες του ανωτερω δογματος, ακομη επειδη απο την αλλη πλευρα μιλουν καποιοι για ρατσιστικες θεωριες και διαφορα αλλα, θελω σε αυτο το σημειο να γραψω λιγα πραγματα για αυτο το ζητημα.

 Η Μεγαλη Ιδεα ουτε με απολυταρχικα, ουτε με φασιστικα κομματα εχει να κανει. Ηταν αποτελεσμα των πολιτικων, κοινωνικων, οικονομικων εξελιξεων της εποχης της. Η Μεγαλη Ιδεα ηταν δημιουργημα του 19ου αιωνα, οταν η Ελλαδα εβγαινε απο τον πολεμο του 1821 και μεταμορφωνοταν σε βασιλειο. Συνδεεται δε με τον πρωθυπουργο Ιωαννη Κωλεττη και παρουσιαστηκε σε ομιλια του το 1844. Αν θεωρουν καποιοι οτι η τοτε Ελλαδα ηταν ενα φασιστικο, εθνικιστικο κρατος, τοτε θα πρεπει να ριξουν μια ματια στις υπολοιπες χωρες της Ευρωπης: Η Αγγλια και η Γαλλια ακολουθουσαν μια αποικιοκρατικη πολιτικη, ειχαν δε μοιρασει την Αφρικη σε κομματια. Η Ιταλια απεκτησε τις κτησεις της σε Ερυθραια (1888-1895) και Λιβυη (1912-1941) αφου ειχε ενωθει σε κρατος/ βασιλειο στα 1860. Η δε Γερμανια ακολουθως απεκτησε κτησεις στην αφρικανικη ηπειρο, οπως στην Τανζανια, το Καμερουν, αλλα και στον Ειρηνικο. Ακολουθως και το Βελγιο, ενω η Αυστροουγγρικη αυτοκρατορια, πιθανον λογω ελειψης ναυτικου, περιορισε τον ρολο της στην κεντρικη Ευρωπη.  Την πολιτικη αυτη των Μεγαλων Δυναμεων την εξυμνησαν με τα εργα τους συγγραφεις οπως οι Κιπλινγκ και Χαγγαρντ, Βερν και Δουμας, Σαμπατινι και Μαι. Οι ηρωες τους ειναι συνηθως αριστοκρατες η' απλα τυχοδιωκτες που ταξιδευουν και ζουν περιπετειες σε κοσμοπολιτικες αποικιες...

 

 Το ελληνικο κρατος/ βασιλειο ειχε επομενως πολλα παραδειγματα προς εμπνευση και εφαρμογη. Αφου εκεινη την εποχη ολα σχεδον τα κρατη/ εθνη της Ευρωπης, με το που συνειδητοποιουσαν την εθνικη τους οντοτητα αναζητουσαν το ευρυτερο Lebensraum τους, γιατι να εμενε η Ελλαδα πισω; Ειχε αλλωστε, η' πιστευε πως ειχε, την ευνοια και την ανοχη των Μεγαλων Δυναμεων, οι οποιες την στηριξαν κατα τη διαρκεια του Απελευθρωτικου Αγωνα. Οι Ελληνες της εποχης εκεινης εμψυχωνονταν με τους στιχους των Σολωμου και Καλβου, αργοτερα δε με εκεινους των Παλαμα και Βαλαωριτη. Ο εθνικος ιστορικος Παπαρρηγοπουλος τους εδωσε με το μνημειωδες εργο του ενα ιδεολογικο σκαλοπατι για να ανεβουν. Οι αρχαιολογικες ανακαλυψεις του Τσουντα στο Σεσκλο και το Διμηνι, του Σλημαν στις Μυκηνες, την Τιρυνθα και τον Ορχομενο, του Εβανς στην Κνωσο, εδωσαν βαθος χρονου στην ελληνικη αρχαιοτητα, αποδεικνυοντας οτι ειναι χιλιετιες παλιοτερη απο οσο νομιζονταν μεχρι τοτε. Το κινημα των ρομαντικων, οπως ο Βυρων, ο Πουσκιν και αλλοι, που ειδε στα προσωπα των σκλαβωμενων Ελληνων τους απογονους των Περσικων Πολεμων, του Χρυσου Αιωνος και της Ελληνιστικης Εποχης, εδωσε αυτοπεποιθηση στους μαχητες. Απο εκει και ως τον Παπαρρηγοπουλο, ο Ελληνας προς το τελος του 19ου αιωνος ηταν σαν παιδακι που βουτηξε το χερι του στο βαζακι με τις καραμελες: Τις ηθελε ολες. Απο την Τεργεστη, την Παργα και την Οδησσο, απο την Κωνσταντινουπολη, την Τραπεζουντα, την Καππαδοκια και την Σμυρνη ως την Αλεξανδρεια, οι παροικιες των Ελληνων που συνεφεραν στην μητερα πατριδα φουσκωναν απο ενθουσιασμο. Η Ελλας ηταν ακομα μικρη. Υπηρχαν αλυτρωτες πατριδες που επρεπε να ελευθερωθουν και να προσαρτηθουν στο κρατος/ εθνος/ βασιλειο. Η Ελλας θα γινοταν ενα κραμα Ελληνιστικης Εποχης και Βυζαντιου, ενας ελληνοχριστιανικος κοσμος ... των δυο ηπειρων και των πεντε θαλασσων!  

 Ετσι, ξεκινησε ο νεος αγωνας, οπως δειχνει και η φωτογραφια αρ. 1 ανωθι: Οι Ιονιοι νησοι προσαρτηθηκαν στα 1864. Η Θεσσαλια στα 1881. Η Μακεδονια, η Ηπειρος και η Θεσσαλια στα 1913, με το τελος των Βαλκανικων πολεμων δηλαδη. Η δυτικη Θρακη το 1920 και τα Δωδεκανησα το 1947. Ουτε τα οικονομικα σκανδαλα και η χρεωκοπια επι Τρικουπη, ουτε το χαστουκι του 1897 με εναν παραλιγο νεο ελληνοτουρκικο πολεμο πτοησαν την Ελλαδα. Για πολλους και ποικιλους λογους, τους οποιους δεν θελω να αναλυσω εδω, αλλα γνωριζει λιγο ως πολυ σχεδον ο καθενας μας, τα πραγματα ειχαν καποιο οριο με την επεκταση του ελληνικου κρατους και την προσαρτηση σε αυτο εδαφων. Οι Μεγαλες Δυναμεις της εποχης επαιξαν το παιχνιδι τους και η Μικρα Ασια, οπως και η Ανατολικη Θρακη, χαθηκαν. Οπως αναφερθηκε παραπανω, η Μικρασιατικη Καταστροφη σηματοδοτησε και το τελος της Ελληνικης Μεγαλης Ιδεας. Απο τοτε εχουν περασει 90 χρονια. Τα πραγματα στην γειτονια μας εχουν γινει ακομα πιο πολυπλοκα. Καποιοι μιλανε ακομα για χαμενες πατριδες. Καποιοι αλλοι λενε να παρουνε την Πολη. Αυτοι ειναι οι χειροτεροι. Δεν καταλαβαινουν πως ειναι η πολιτικη, κοινωνικη και οικονομικη κατασταση σημερα στα Βαλκανια και την Ανατολικη Μεσογειο.Αυτοι θα πρεπει να τεθουν στο περιθωριο.

     

ΣΑΝ ΣΕ ΚΟΜΙΚΣ.

Οταν ημουν πιτσιρικας, μεσα και τελη της δεκαετιας του '80, διαβαζα κομικς. Μου αρεσε ιδιαιτερα το ασπρομαυρο κομικς Σπαιντερμαν/ Ανθρωπος Αραχνη, που εξεδιδε τοτε η Καμπανας Ελλας. Εντυπωσιακες μου φαινοντουσαν οι εικονες στα καρεδακια, στις οποιες ο Σπαιντερμαν αιωρουνταν πανω απο τους ουρανοξυστες της νεας Υορκης. Ο καλλιτεχνης μετεφερε συχνα την οπτικη γωνια προς τα κατω. Εβλεπες τοτε αστεγους, ζητιανους και κακοποιους να κινουνται αναμεσα στα σοκκακια της πολης. ενα απο τα συνηθισμενα σκηνικα στα κομικς αυτα ηταν, οταν ο Σπαιντερμαν επενεβαινε για να σταματησει καποια ληστεια, να σωσει ανθρωπους απο τους καοκοποιους που τους απειλουσαν με οπλα.

 Μεγαλωσα με την εντυπωση οτι ετσι πρεπει να ειναι στην Νεα Υορκη και κατ' επεκταση στην Αμερικη: Πολυβουες πολεις, γεματες σκοτεινα δρομακια και εγκληματικοτητα. Γεματες πεινασμενους ζητιανους. 

 Δεκαετιες αργοτερα, αυτα που εβλεπα στα κομικς του Σπαιντερμαν και αργοτερα και του Μπατμαν, τα ζω και εγω και πολλοι γνωστοι μου στην Αθηνα. Τραγικη ειρωνεια; Μοιαζει με αστειο, αλλα ειναι πραγματικοτητα. Φαινεται απιστευτο, σαν να ξεπηδησαν οι εικονες που βλεπω στην Αθηνα απο κομικς: Ζητιανοι, αστεγοι, ανεργοι, μικροκακοποιοι. Παρανομοι μεταναστες που τριγυρνουν με καροτσια γεματα παλιοσιδερα η' σφαζονται μεταξυ τους. Συμποιτες μας που ψαχνουν στα σκουπιδια για φαγητο. Χρυσαυγιτες που απαιτουν να τους δωσεις πιστοποιητικο ελληνικοτητας και σεξουαλικης κατευθυνσης για να μην σε χτυπησουν, αμα λαβουν την κατ' αυτους λαθος απαντηση. Παμπλουτοι μεγαλοκαρχαριες του πολιτικου, δημοσιογραφικου και λοιπου κατεστημενου που κυκλοφορουν ανενοχλητοι, τη στιγμη που θα επρεπε να λογοδοτησουν για σκανδαλα στη δικαιοσυνη. Ανηλικες κοπελες κανουν πιατσα σε κεντρικους δρομους. Αλλοι παιρνουν και αλλοι πωλουν ναρκωτικα σαν να μην τρεχει τιποτε. Ο ρατσισμος κυκλοφορει μεσα εξω απο τα σχολεια.

 Η Αθηνα μοιαζει να εχει γινει κακεκτυπο της φανταστικης Γκοθαμ. Δυστυχως, ζουμε στην πραγματικοτητα. Η ζωη μας δεν ειναι κομικς. Δεν υπαρχει κανενας Σπαιντερμαν η' Μπατμαν εκει εξω για να μας σωσει...

Η ΦΘΟΡΑ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ.

 Η επιστροφη του Τζεημς Μποντ στα κινηματογραφικα δρωμενα εορταστηκε μετα βαιων και κλαδων. Ειχε αλλωστε κανονιστει να συμπεσει η κυκλοφορια της νεας ταινιας με την επετειο των 50 χρονων απο την εμφανιση του διασημοτερου πρακτορα, και ας ειχε ειπωθει οτι τα γυρισματα ειχαν παγωσει επειδη φαλιρισε το στουντιο παραγωγης. Τελος καλο ολα καλα; Ολα; Ισως οχι...

 Και σε αυτην την ταινια διχαστηκαν οι γνωμες. Οι μεν την επαινουν, οι δε μενουν αδιαφοροι. Οι μεν μιλουν για εναν πρωτοποριακο, μοντερνο 007, οι δε πιστευουν οτι δεν εχει καμια σχεση με την κλασικη φυσιογνωμια του υπερπρακτορα που πρωτογνωρισαν πριν απο 50 χρονια.

 Εμεις προσωπικα πιστευουμε πως βρισκομαστε καπου στη μεση. Σιγουρα χρειαζεται ανανεωση το προφιλ του ατσαλακωτου κατασκοπου. Στις προηγουμενες ταινιες του Μποντ με τον Ντανιελ Γκραιγκ, για τις οποιες γραφαμε στο ιστολογιο τον Νοεμβριο του 2008 (βλ. εντ.) εγιναν οντως καποιες μικρες υπερβασεις. Δεν ηταν ωστοσο αυτες που θα επιθυμουσαμε. Στην τωρινη ταινια, σκηνοθετης και σεναριογραφος το πηγαν παλι σε αλλη κατευθυνση: Ο αρρενωπος Ισπανος Χαβιε Μπαρδεμ με πλατινε μαλλι ως αμφιβολλου σεξουαλικοτητας κακος αφηνει πονηρες νυξεις απεναντι στον Μποντ. Το μεγαλυτερο ομως ξενερωμα της νεας ταινιας ειναι οτι, αυτο που διαφημιζανε τοσο καιρο και αποκαλυπτεται στο δευτερο μερος της, δειχνει τον Μποντ να πηγαινει με την προσταμενη του στην ... πατρικη του επαυλη στην Σκωτια! Αυτη ηταν μεγαλη καινοτομια της νεας ταινιας; Αυτη ηταν η κορυφαια υπερβαση; Επρεπε δηλαδη να δωσουν πιστοποιητικο οικογενειακης καταστασης στον 007 για να ριξουν βαθος στον χαρακτηρα;

 Το ειχαν κανει και παλαιοτερα, στην ταινια με τον Τζ. Λαζενμπι, ο οποιος ως Μποντ παντρευεται μαι πλουσια κληρονομο. Αυτο εξυπηρετουσε σεναριακα, αλλα ειχε μικρη διαρκεια. Επειτα ο δημιουργος του Μποντ, ο συγγραφεας Ιαν Φλεμινγκ, αφηνει ορισμενες νυξεις για το παρελθον και την οικογενεια του Μποντ, αλλα δεν ειναι αυτα τα ζητουμενα που τον απασχολουν στο εργο του.

 Σε ενα δοκιμιο του Ουμπερτο Εκο αναφερεται, εχοντας ως παραδειγμα τον Σουπερμαν/ Κλαρκ Κεντ, οτι ο ηρωας φθειρεται οταν μπει μεσα σε ενα συγκεκριμενο χρονικο πλαισιο. Η επισφραγιση του ερωτα του Σουπερμαν για την Λοις Λεην με γαμο ειναι για τον Εκο ενα δειγμα φθορας. 

 Ενα αλλο, κατ' εμας, παραδειγμα, εχει να κανει με τον ετερο κινηματογραφικο ηρωα Ιντιανα Τζοουνς: Ναι μεν στην ταινια "η τελευταια σταυροφορια" (1989) λειτουργησε θετικα το εγχειρημα αυτο, με το να εμφανισουν εναν πατερα για τον Ιντιανα Τζοουνς. Και ο Σων Κοννερυ ηταν αξιος του ρολου του. Αλλα αυτο που εγινε στη συνεχεια, με την σειρα "The young Indiana Jones Chronicles" των αρχων της δεκαετιας του 1990, δειχνοντας τον αγαπημενο κιν/κο ηρωα ως παιδακι με τους γονεις του κτλ., και εν συνεχεια με την μεχρι προτινος ταινια για το κρυσταλλινο κρανιο, η οποια κυκλοφορησε την ανοιξη του 2008 στους κιν/φους, και στην οποια ο ιδιος ηθοποιος που επαιζε τον Ιντυ στις ταινιες συνεχιζει ακομα, σε μεγαλη ηλικια, εχοντας και γιο αυτη τη φορα, ε....!!! Καποιοι το παρακαναν!

 Ως θαυμαστες των ανωτερω κιν/κων ηρωων, δεν μπορουμε να ταλαιπωρουμαστε με τα οικογενειακα τους προβληματα. Δεν μας ενδιαφερει αν εχουν παιδια, συζυγους, πεθερικα κτλ. Θελουμε να απολαυσουμε την ταινια δρασης και περιπετειας. Βαθος και ανθρωπια στους κιν/κους χαρακτηρες δεν θα τους δωσουν στοιχεια για την οικογενειακη τους κατασταση και το απο που κραταει η σκουφια τους. Υποτιθεται αλλωστε οτι οι κιν/κοι ηρωες, οπως και αυτοι των κομικς πρεπει να ειναι ανθεκτικοι στη φθορα του χρονου.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ.

 Στο κειμενο www.notis-o-talas.blogspot.de/2011/10/blog-post.html αναφερομασταν στα νεα ηθη του χωρου του ντοκυμαντερ. Του ντοκυμαντερ φυσης και αγριας πανιδας πιο συγκεκριμενα. Σε αυτα, οι κινηματογραφιστες εχουν περασει εμπρος απο τις καμερες υποδυομενοι τους παρουσιαστες. Για τα νουμερα και για λογους εντυπωσιασμου, δεν δισταζουν να πιασουν με γυμνα χερια δηλητηριωδη φιδια και γενικως να κανουν οτι πιο ριψοκινδυνο μπορει κανεις να φανταστει.

 Υπαρχει ομως και μια αλλη παραμετρος στην εκμοντερνιση των ντοκυμαντερ. Ανεκαθεν το ειδος θεωρουνταν εκπαιδευτικο μεσο που απευθυνονταν κυριως σε παιδια και εφηβους. Τα τελευταια χρονια ομως, οι κινηματογραφιστες δεν δισταζουν να προβαλουν αμονταριστα πλανα με hard core σκηνες. Επισης υπαρχουν εταιριες, οπως η Ντισνευ, οι οποιες πλασαρουν το ντοκυμαντερ ως ταινια πολυτελειας, προβαλομενη σε τρισδιαστατους κινηματογραφους. Ακομα και εκει ομως δεν αποφευγονται οι ακραιες σκηνες...

 Ετσι, τοσο στον κινηματογραφο, οσο και στην τηλεοραση, βλεπει κανεις εικονες οπως η ανωτερω: Κροκοδειλος αρπαζει ζεβρα που επινε νερο απο ποταμι. Καρχαριας καταβροχθιζει κυριολεκτικα φωκια. Αγελη λυκων περικυκλωνει βισωνα, ενω το υπολοιπο κοπαδι τρεχει για να σωθει. Οι λυκοι εχουν πεσει πανω στο ζωο και το κατασπαρασουν.

 Ετσι ειναι στην αγρια φυση, θα πουν αρκετοι. Το δικαιο του ισχυροτερου θα επικρατησει. Συμφωνοι, αλλα πρεπει να βλεπουν μικρα παιδια πως αντιλοπες πεφτουν βορα στα νυχια και τα δοντια τιγρεων; Πρεπει και στα θεωρουμενα εκπαιδευτικα ντοκυμαντερ να ισχυουν οι ιδιοι νομοι που διεπουν ταινιες τρομου του Χολλυγουντ;

ΣΥΝ ΓΥΝΑΙΞΙ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΙΣ.

 Ολοκληρωθηκαν και οι εκλογες στις ΗΠΑ για την αναδειξη νεου Προεδρου. Ο Μπαρακ Ομπαμα επανεκλεχτηκε για δευτερη φορα και θα συνεχισει τη θητεια και το εργο του στον Λευκο Οικο.

 Την προεκλογικη περιοδο δεν την παρακολουθησαμε στενα. Αυτο ομως που θελουμε να επισημανουμε, ειναι η εντυπωση μας απο τους υποψηφιους προεδρους και αντιπροεδρους. Σε καθε προεκλογικη συγκεντρωση εμφανιζονται με τις οικογενειες τους. Αυτο δεν ειναι καινουργιο φαινομενο. Και ο Μπους το επραξε, και ο Κλιντον, και ο ΜακΚειν, και η Πειλιν, και ο Ρομνευ. Παλιοτερα δε, ο Ρηγκαν και ο Κεννεντυ. Οι υποψηφιοι θελουν να μεταδωσουν την αμεσοτητα και την ειλικρινεια τους στους ψηφοφορους τους. Θελουν να δειξουν οτι ειναι και αυτοι απλοι, καθημερινοι ανθρωποι. Ετσι, κουβαλανε τους/ τις συζυγους και τα παιδια τους και υπο τους τηλεοπτικους φακους ποζαρουν, δειχνοντας μας τι ομορφη και ευτυχισμενη οικογενεια εχουν. "Κοιταξτε μας, αγαπιομαστε, δειτε μας, ποσο πολυ αγαπημενο ζευγαρι ειμαστε και τι κατανοηση δειχνουμε ο ενας για τον αλλον", μοιαζουν να μας λενε.

 Τωρα, γιατι στον Ταλα φαινονται ολα αυτα τοσο ψευτικα; Πλαστικα, θεατρινιστικα κολπα; Γιατι;