ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΑΣΤΕΡΙ.

Για 10η συνεχομενη εβδομαδα παιζεται στους κινηματογραφους της Γερμανιας η πολυ καλη ταινια "Το κυμα" ("Die Welle"). Η ταινια αυτη βασιζεται σε ενα πειραμα που ελαβε χωρα σε καποιο σχολειο των Η.Π.Α. το 1967. Η υποθεση οδηγησε λιγα χρονια αργοτερα στην κυκλοφορια ενος μυθιστορηματος και μιας τηλεταινιας, βασισμενα και τα δυο στο ιδιο περιστατικο. Η επικαιρη ταινια, δεν ειναι ακριβως remake. Η υποθεση της μεταφερεται στην σημερινη Γερμανια: Σε καποιο γυμνασιο, τα σχολιαροπαιδα δεν εχουν ορεξη να ξανακουσουν τις ιδιες ιστοριες για Ναζιδες και Ολοκαυτωματα. Eιναι σιγουροι, οτι τετοιες εποχες δεν προκειται να ξαναερθουν, διοτι εχουν διδαχτει απο την Ιστορια και δεν προκειται να ξανακανουν τα ιδια λαθη. Ο αριστερων πεπειθησεων καθηγητης τους, εχει ομως διαφορετικη αποψη. Και αυτην τους την περναει μεσω ενος πειραματος: Για μια βδομαδα, οι μαθητες του θα ντυνονται ομοιομορφα, θα σηκωνονται οταν μπαινει στην αιθουσα και οταν τους ρωταει κατι, θα εχουν τον δικο τους χαιρετισμο, το δικο τους σημα (το κυμα), θα τον υπακουν και θα ειναι ολοι μαζι μια ομαδα δεμενη. Οσοι απο τους συμμαθητες και φιλους τους δεν συμμετεχουν στο "κυμα", περιθωριοποιουνται. Τα παιδια παρασυρονται απο το "παιχνιδι" και μεσα σε μια εβδομαδα, το πειραμα παιρνει απροσμενες διαστασεις. Χωρις να το εχουν συνειδητοποιησει, τα παιδια υιοθετησαν κανονες, λειτουργιες και ιδεολογιες του ναζισμου! Επονται σοκαριστικες συνεπειες για ολους, μεχρις οτου ο καθηγητης παιρνει επιτελους την αποφαση να διακοψει το πειραμα, προτου ειναι πλεον αργα.

Η ιστορια του πειραματος θυμιζει μια παρομοια περιπτωση, το λεγομενο "Stanford Prison Experiment" (ελαβε χωρα το 1971 στις Η.Π.Α.), στο οποιο επισης βασιστηκε μια γερμανικης παραγωγης ταινια (του 2001 και συντομα θα ετοιμαστει και το αμερικανικο remake της). Ομοιοτητες μπορει κανεις να βρει και στην αμφιλεγομενη ταινια του Παζολινι "Σαλο". Ενας κοινος συνδαιτυμονας ολων αυτων ειναι, το κατα ποσο μπορει να επιρρεασει η δυναμη της εξουσιας τον ανθρωπο. Εχει δηλαδη καποιος το δικαιωμα, λογω δυναμης (οχι μονο πολιτικης, αλλα και φυσικης, υλικης κτλ.) να παραβιασει ηθικους κωδικες δεοντολογιας, να υπερβει τα ορια του και να βλαψει τον συνανθρωπο του;

Πολλα μπορει να βρει κανεις για αυτα τα θεματα. Οι πτυχες ειναι αμετρητες. Ο Ταλας θα παρει σημερα μια υποπτυχη για να σχολιασει κατι, το οποιο συνηθως περναει απαρατηρητο, αν και συμβαινει καθημερινα. Παρομοιες συμπεριφορες με αυτες των μαθητων του "κυματος" βρισκει κανεις σε πολλους χωρους: Στα σχολεια, στους εργασιακους χωρους, ισως και σε μερικες οικογενειες. Ας παρουμε εναν ιδιαιτερο χωρο: Το πανεπιστημιο. Ο χωρος απο τον οποιον "βγαινουν" οι αυριανοι επιστημονες, οι ακαδημαικοι, οι διανοουμενοι. Νομιζετε οτι εκει δεν εφαρμοζονται οι αρχες του "κυματος"; Δεν γινονται διακρισεις (οχι παντοτε δικαιες); Δεν περιθωριοποιουνται ατομα; Δεν κυκλοφορουν κομπλεξικοι και "καβαλημενα καλαμια"; Πολλα και αφθονα παραδειγματα μπορει να διηγηθει ο Ταλας, επειδη εχει περασει και απο αυτον τον χωρο. Απο που να αρχισει και που να τελειωσει!

Απο τα "πρωτακια", που εκαναν μια παρουσιαση ετσι κι ετσι και μια τυπικη γραπτη εργασια 10 σελιδων με την βασικη βιβλιογραφια και νομιζουν οτι ειναι κιολας "ειδημονες"; Απο μεταπτυχιακους, διδακτορικους, λεκτορες, που σνομπαρουν οχι μονο τα μικροτερα εξαμηνα, αλλα και συναδελφους τους, οχι μονο απο τον δικο τους, αλλα και απο αλλους κλαδους; Απο φοιτητριες, που τρεχουν πισω απο διδακτορικους και βοηθους καθηγηταδων, ωστε να επωφεληθουν απο αυτες τις γνωριμιες και συναμα "πουλανε μουρη" στους συμφοιτητες τους; Απο καθηγητες, που αναρριχωνται τις βαθμιδες της πανεπιστημιακης εκπαιδευσης με υποτυπωδεις δημοσιευσεις και μηδενικη συμμετοχη σε συνεδρια και αμφιθεατρα; Που κοιτανε την καρριερα τους, δημοσιευοντας εργασιες φοιτητων τους με το ονομα τους; Που τσεπωνουν παχυλα κονδυλια για ερευνητικα προγραμματα που διεξαγουν, στα οποια φροντιζουν να συμμετεχουν οι "κολλητοι" τους;
Ειναι αυτες συμπεριφορες ωριμων ανθρωπων, που μελλοντικα προκειται να καταλαβουν καιριες θεσεις σε διαφορους τομεις; Αυτοι ειναι οι αυριανοι επιστημονες;

Και δεν παει να φωναζει ο κοσμος ολος, που ειναι οι πνευματικοι ανθρωποι να παρουν θεση για τα προβληματα της καθημερινης πραγματικοτητας! Αληθεια, που ειναι; Στα Μ.Μ.Ε. εμφανιζονται κατι ψευτοκουλτουριαριδες με μουσια, πιπες και φουλαρια, να ποζαρουν με φοντο υπερφορτωμενες βιβλιοθηκες και νωχελικες γατες και να αερολογουν (Πριν χρονια, ειχε βγει ενας απο δαυτους σε τηλεοπτικη εκπομπη, εβριζε και εκανε ασεμενς χειρονομιες. Εδιαμαρτυρετο δε, διοτι θεωρουσε οτι επρεπε να εξαιρεθει απο καθε εισφορα προς το κρατος, καθως δεν ειχε ψηφισει κανεναν στις εκλογες. Αυτος δε, ηταν λεει εξυπνος, οι αλλοι μεν που ψηφισαν χαζοι, και καλα να παθουν. Δεν σηκωθηκε ομως να φυγει απο το κρατος, αφου δεν του αρεσε...). Τι κανουν οι υπολοιποι; Οι μεν νεοτεροι κοιταζουν προφανως, να ανελθουν επαγγελματικα, οι δε γηραιοτεροι απολαμβανουν το τσαγακι τους... Ο καθενας λοιπον στον κοσμο του, κι ας τους αλλους να καιγονται...

Οι ανωτερω αναφερομενες καταστασεις δεν ειναι αποκυηματα φαντασιας, αλλα πραγματικοτητα. Δειγματα παρομοιου προς τα "Third Wave-" και "Standord Experiments" φαινομενου που ο Ταλας αποκαλει ενδεικτικα "racism of the intellectuals" βρισκει κανεις σε ολα τα πανεπιστημια, απο την Αθηνα και την Οξφορδη, μεχρι την Χαιδελβεργη και το Λος Αντζελες. Καποιοι και καποιες εκει μεσα νομιζουν οτι ειναι οι Masters of the Universe, μονο και μονο επειδη εχουν πτυχια και ξερουν δυο πραγματα παραπανω. Αυτο ομως δεν πρεπει να σημαινει, οτι ολοι οι αλλοι θα πρεπει να φορεσουν το κιτρινο αστερι, επειδη ετσι θελει μια μειοψηφια. Γιατι θα πρεπει να τιθεται στο περιθωριο καποιος απο τους συμφοιτητες του, μονο και μονο επειδη δεν πηρε την θεση βοηθου του καθηγητη, η´επειδη καποτε ειχε κανει μια μετρια παρουσιαση; Γιατι θα πρεπει η οποιαδηποτε φοιτητρια "τα εμπλεξε" με διδακτορικο και μεσω αυτου να βολευτηκε σε καποιο προγραμμα, να κοιταει αφ´υψηλου τους συμφοιτητες της απο το ιδιο ετος, που δεν ειχαν την ιδια τυχη η´βυσμα αν θελετε, αλλα αξιζουν πολλα περισσοτερα και γνωριζουν το ερευνητικο αντικειμενο πολυ καλυτερα, απο την φερελπιδον "μαιτρεσσα"; Γιατι θα πρεπει ο καθε καιροσκοπος και υπερφιλοδοξος λεκτορας η´ αναπληρωτης καθηγητης να παραβλεπει ηθικες δεοντολογιες, κωδικες και θεσμους, κοβοντας αξιους φοιτητες στις εξετασεις, βγαζοντας τα νευρα του πανω τους, δημοσιευοντας τις καλες εργασιες τους με το ονομα τους, πληρωντας κενες θεσεις σε ερευνητικα προγραμματα με τους κολλητους του, διαφορους γλειφτες και τις ερωμενες του; Για κατι τετοιους λογους εγινε πριν απο εναν περιπου χρονο, το μακελειο σε καποιο αμερικανικο κολλεγιο. Και διαφορα αλλα παρομοια περιστατικα σε σχολεια και πανεπιστημια, οχι μονο στις Η.Π.Α., αλλα και σε ολοκληρο τον κοσμο (π.χ. το περιστατικο στο τμημα φυσικης του παν/μιου Ηρακλειου, με τουλαχιστον δυο νεκρους). Γιατι καποιοι θελουν να φορουν καποιοι αλλοι το κιτρινο αστερι και να μπουν στο φουρνο.

Αυτου του ειδους τροπος σκεψης πρεπει να εξαλειφθει. Δυστυχως, δεν γνωριζει ακομα ο Ταλας πως. Πρεπει να αλλαξει ριζικα η ανθρωπινη ψυχολογια. Ο Ταλας εχει περασει πολλες τετοιες σκληρες στιγμες στο παν/μιο. Αλλα αρνηθηκε και αρνειται να φορεσει το κιτρινο αστερι. Και ας πληρωνει το τιμημα για αυτο...