Dino-World!

Και αυτο το Σαββατοκυριακο αναμενεται πλουσιο σε εκδηλωσεις στην βερολινεζικη πολη...

Εντελως συμπτωματικα, οι δυο εκδηλωσεις που μας ενδιαφερουν ξεκινουν απο σημερα!

Στο παρων κειμενο παρουσιαζεται η μια απο αυτες: Προκειται για ενα φαντασμαγορικο show που λαμβανει χωρα στο κτηριο της ιδιωτικης εταιρειας κινητων τηλεφωνων Ο2 στο πρωην ανατολικο Βερολινο. Το κλου της παραστασης ειναι η προβολη ολοκαινουργιων, μοντερνων μοντελων δεινοσαυρων σε φυσικο μεγεθος, τα οποια τελουν ολες τις προδιαγραφες της συγχρονης τεχνολογιας και ασφαλειας (βλ. εικ. 3 κατωθι). Η παρασταση ωφειλει πολλα στο αγγλικο δικτυο BBC , το οποιο πριν απο μερικα χρονια δημιουργησε και προβαλε την σειρα "walking with Dinosaurs". Στην σειρα αυτη παρουσιαζονταν ντοκυμαντερ που περιειχαν τρισδιαστατες γραφικες απεικονισεις δεινοσαυρων, κατ' επηρροη των χολλυγουντιανων μπλοκμπυστερς "Jurassic Park".

Απο την ταινια "The Valley of Gwangi", 1964. Ισως η καλυτερη ταινια με δεινοσαυρους απο πλευρας πλοκης, εντασης και σεναριου.

Η ερευνα για δεινοσαυρους, η επιστημη της παλαιοντολογιας εχει καποια κοινα με την αρχαιολογια, αφου οι επιτοπιες ανασκαφες, η μελετη και η δημοσιευση των πορισματων γινονται με πανομοιοτυπες σχεδον μεθοδους. Και φυσικα, υπαρχουν και πολλοι θαυμαστες της παλαιοντολογιας, οι οποιοι σαν παιδια ηθελαν να ακολουθησουν τον κλαδο αυτο. Οπως και στην αρχαιολογια, λιγοι τολμουν να πραγματοποιησουν το ονειρο τους...

Τα ιδια λοιπον στοιχεια που γοητευουν τον θαυμαστη των αρχαιων πολιτισμων, ενυπαρχουν και στον λατρη των δεινοσαυρων. Τα τελευταια δε χρονια, η παλαιοντολογια εχει προχωρησει παρα πολυ, εχει αναπτυχθει τεχνολογικα, ειδικα στις Η.Π.Α. Η δουλεια που γινεται στο πεδιο αυτο ειναι εξαιρετικη. Οι επιστημονες προσπαθουν, κομματι το κομματι, οχι μονο να συμπληρωσουν σκελετους, αλλα και να ανασυγκροτησουν ολοκληρες εποχες.

Η αφισα της ταινιας αυτης, που γυριστηκε μεσα στην δεκαετια του 1970, δειχνει γλαφυρα την καλλιτεχνικη αισθητικη της εποχης εκεινης.

Σημερα γνωριζουμε οτι η εποχη των δεινοσαυρων ειναι ολοκληρος ο Μεσοζωικος αιων, ο οποιος διηρκεσε πριν απο 250 με 65 εκατ. χρονια περιπου πριν απο την εποχη μας και διαιρειται σε τρεις περιοδους, την Τριασιο, την Ιουρασιο και την Κρητιδικη. Πανω απο 3.000 ειδη δεινοσαυρων εζησαν τοτε σε γη, θαλασσα και αερα. Καποια απο αυτα ησαν σαρκοβορα, οπως ο Τυραννοσαυρος, ο Αλλοσαυρος, ο Κομψογναθος. Καποια αλλα, ησαν φυτοφαγοι κολοσσοι, οπως ο Διπλοδοκος, ο Βραγχιοσαυρος, ο Απατοσαυρος. Καποιοι δεινοσαυροι εφεραν κερατα και θωρακιση, οπως ο Στεγοσαυρος και ο Αγκυλοσαυρος, αλλα και ο Τρικερατωψ και ο Στυρακοσαυρος. Καποιοι κυριαρχουσαν στους ουρανους, οπως ο Πτεροδακτυλος και ο Κετζαλκοατλος. Καποιοι αναδυονταν απο τα βαθη των ωκεανων, οπως ο Πλεισιοσαυρος, ο Μεγαλοδων, ο Ιχθυοσαυρος.

Πριν απο 65 εκατ. χρονια, ενας Μετεωριτης επεσε εκει που βρισκεται σημερα η χερσονησος τους Γιουκαταν, στο Μεξικο. Το κλιμα της γης αλλαξε. Οι ηπειροι αρχισαν να σχηματιζονται. Ηφαιστεια εκρυγνυονταν. Θαλασσες υποχωρουσαν η' πλημμυριζαν τα παντα. Βουνα και δαση αναδυονταν η' χανονταν. Οι δεινοσαυροι δεν μπορουσαν να επιβιωσουν σε ενα περιβαλλον που βαθμιαια μεταλλασσονταν. Και ετσι εξαφανιστηκαν. Καποια ειδη ομως επεζησαν. Και εξεληχθηκαν στα πτηνα και τα ερπετα.

Η ανθρωπινη φαντασια φαινεται να μην εχει φραγμους. Απο την στιγμη που οι δεινοσαυροι απεκτησαν και επιστημονικη οντοτητα, καπου στα μεσα του 19ου. αιωνα, πολλοι υπηρξαν αυτοι που προσπαθησαν να τους αναπλασουν. Πως ηταν σαν ζωντανα οντα. Τι χρωματα ειχαν. Πως ζουσαν. Ο συγγραφεας του Σερλοκ Χολμς, Αρθουρ Κοναν Ντουλ, εγραψε ενα μυθιστορημα, το οποιο κυκλοφορησε με τον τιτλο "ο χαμενος κοσμος". Σε αυτο, επιστημονες ανακαλυπτουν ζωντανους δεινοσαυρους σε οροπεδιο της Βενεζουελας. Ο δημιουργος του Ταρζαν, Εντγκαρ Ραις Μπαροουζ, φανταστηκε οτι το εσωτερικο της γης, ομοιως οπως και στο γνωστο μυθιστορημα του Ιουλιου Βερν, ειναι κουφιο και κατοικειται. Την θεωρια του την εκανε γνωστη στο ευρυ κοινο μεσω μιας σειρας μυθιστορηματων γυρω απο τον κοσμο του Πελουσινταρ, οπως τον ονομασε, στον οποιο κατοικουν και δεινοσαυροι. Σε καποιες ιστοριες του με τον Ταρζαν, εχει τοποθετησει ο Μπαροουζ εναν χαμενο κοσμο και στο εσωτερικο της Αφρικης. Σε αυτον τον τοπο, τον Παλ ουλ ντον, ταξιδευει συχνα ο Ταρζαν, προκειμενου να σωσει εξερευνητες απο τα νυχια και τα δοντια σαρκοβορων δεινοσαυρων.

Με την σειρα της η 7η τεχνη αξιοποιησε τις δυνατοτητες που της δινονταν, προκειμενου να μεταφερει αρκετες απο αυτες τις ιστοριες στο πανι. Απο την εποχη του βωβου κινηματογραφου μεχρι σημερα, εχουν γυριστει ουκ ολιγες εκδοχες του "χαμενου κοσμου". Αρχικα και μεχρι και την δεκαετια του '80, χρησιμοποιουνταν η τεχνικη του στοπ καρε και slow animation. Γυρω στα μεσα της δεκαετιας του '50 και εως και το ' 70 περιπου, η τεχνικη αυτη, στην οποια τοποθετουνταν μινιατουρες δεινοσαυρων μπροστα σε μια "blue screen" και καποιος τεχνικος εφαρμοζε τις κινησεις, οι οποιες αργοτερα αποτυπωνονταν στο πραγματικο φιλμ, πηγαινε χερι με χερι με την χρηση σαυρων, οπως οι ιγκουανες, στις οποιες προσεθεταν κερατα και λοφια και στο ετοιμο φιλμ τις μεγενθυναν για να φαινονται μεγαλυτερες απο τους ηθοποιους. Αυτο το τελευταιο τρικ με τις ιγκουανες, το χρησιμοποιουσαν ομως μονο οι πιο φθηνες παραγωγες.

Ο Ray Harryhausen ειναι ο ανθρωπος που τελειοποιησε την πρωτη τεχνικη, αυτη της στοπ καρε ανιμεισον. Απο τις αρτιοτερες ταινιες του θεωρουνται "η κοιλαδα του Gwangi" (βλ. εικ. 1 εντ.), στην οποια εκμεταλλευεται υπεροχα το σεναριακο ευρημα, οτι ο πρωταγωνιστικος δεινοσαυρος (Αλλοσαυρος και οχι Τυραννοσαυρος κατα τον δημιουργο του) θεωρειται απο τους τσιγγανους και τους Ινδιανους ως διαβολικο πλασμα, ικανο να καταραστει και να κανει μαγια. Ο Harryhausen εβαλε ακομη το στιγμα του στην ταινια "1. εκατ. χρονια π.Χ.", στην οποια μια σεξι Ρακελ Γουελς με γουνινο μπικινι συναγωνιζεται σε δημοσιοτητα τους δεινοσαυρους, τους πραγματικους σταρ τετοιων ταινιων των δεακετιων '50 και '70, οι οποιες τοτε θεωρουνταν β' κατηγοριας...

Σκηνη απο το σωου με τους μηχανοκινητους δεινοσαυρους.

Και ομως, υπηρχε απο παλια το αιτημα για πιο αληθοφανεις δεινοσαυρους. Απο τα τελη της δεκαετιας του '80 αυτο εγινε πραγματικοτητα, χαρη στην γρηγορα εξελισσομενη τεχνολογικη υποδομη. Αυτο αποδειχτηκε με την σειρα ταινιων του Στ. Σπηλμπεργκ "Jourassic Park", στις οποιες χρησιμοποιηθηκαν και τεχνητα μελη δεινοσαυρων σε φυσικο μεγεθος, οπως κεφαλια και ποδια, αλλα και γραφικα ηλεκτρονικων υπολογιστων. Απο κει και περα, και ειδικα στα προαναφερομενα ντοκυμαντερ του BBC, αμερικανικων καναλιων και ταινιων των τελευταιων ετων, οπως ο "Κινγκ Κονγκ" του Π. Τζακσον χρησιμοποιουνται ειδικα προγραμματα γραφικων και ηλ. υπ/στων (GGI) τα οποια και καλα την δουλεια τους κανουν, προς το παρον τουλαχιστον, και δεν κοστιζουν τοσα, οσο θα κοστιζαν ολοκληρα μοντελα η' κουκλες για στοπ καρε.

Παρα ταυτα και μολονοτι η παλαιοντολογια εχει κανει τεραστια βηματα τις τελευταιες δεκαετιας, υπαρχουν πολλα κενα στις γνωσεις μας γυρω απο τους δεινοσαυρους. Παραδειγματος χαριν, οι ψηφιακες αναπαραστασεις τους σε ντοκυμαντερ και ταινιες μας τους παρουσιαζουν διαφορετικους μεταξυ τους. Ενας Τ-Rex παρουσιαζεται δηλ. στην μια ταινια με πρασινο δερμα, στην αλλη με καφε, σε μια τριτη φερει ριγες κτλ. Ο Ραπτορας ομοιως παρουσιαζεται με διαφορετικα χρωματα, μια με λοφιο, μια καλυμμενος με φτερα κτλ. Τα κερατα του Τρικερατοπος επισης διαφερουν. Στην μια ταινια ειναι ισια, στην αλλη κυρτα, σαν του σημερινου βουβαλου κτλ. Διαφορες υπαρχουν επισης στις αναπαραστασεις της ανατομιας των ζωων, των σκελετων τους, των κρανιων τους, αλλα και του τροπου ζωης τους. Καποιοι παλαιοντολογοι ισχυριζονται λογου χαρη, οτι οι Τυραννοσαυροι πρεπει να ησαν πτωματοφαγοι, οπως οι υαινες. Καποιοι αλλοι μας λενε οτι ως ο τελευταιος κρικος της τροφικης αλυσιδας, κυνηγουσαν οπως τα λιονταρια σημερα. Και μας δειχνουν την κλισε σκηνη, οπου ο δεινοσαυρος πρωτα μουγκριζει, με αυτο το αφυσικο μουγκρητο των ταινιων, και μετα επιτιθεται στη λεια του.

Ολα αυτα ομως ειναι υποθεσεις. Ειναι δυσκολο να πιστεψει κανεις, οτι οι σαρκοφαγοι δεινοσαυροι θα...ειδοποιουσαν πρωτα τους φυτοφαγους με μουγκρητα οτι ερχονται. Αν το εκαναν αυτο, σιγουρα θα εμεναν νηστικοι! Τα σημερινα σαρκοβορα δεν επιτιθενται ετσι. Πρωτα κρυβονται και πλησιαζουν καμουφλαρισμενα την λεια τους. Στην συνεχεια ορμανε. Γιατι να μην κανουν το ιδιο και οι καρνιβοροι δεινοσαυροι; Οσο για το χρωμα του δερματος τους, αυτο κι αν ειναι υποθεση...

Παρα ταυτα, η γοητεια των προιστορικων γιγαντων διατηρειται, ακομα και χαρη στα ανωτερω topics που αναφερθηκαν. Το show στο κτηριο της Ο2 προσφερει σιγουρα αλλη μαι δυνατοτητα για να θαυμασουν οι λατρεις των δεινοσαυρων τα αγαπημενα τους πλασματα απο κοντα.