ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ.

Εξαιτιας του επικαιρου φαινομενου της παγκοσμιου οικονομικης κρισης, επανακαμπτουν στο λεξιλογιο μας και εκφρασεις οπως "εποχες ισχνων αγελαδων". Η εν λογω φραση, που προερχεται απο την Παλαια Διαθηκη και αφορα την ερμηνεια του ονειρου καποιου ανωνυμου αιγυπτιου Φαραω απο τον Ιουδαιο Ιωσηφ, συνηθιζεται να εκφερεται απο οικονομολογους και δημοσιογραφους, σχολιαστες των πραγματων της οικονομικης κρισης. Σε αντιπαραβολη στεκεται η ετερη φραση "εποχη παχεων αγελαδων", επισης απο το ιδιο χωριο της Π. Διαθηκης, ως αιτιολογιση για αυτο που επισης περιγραφεται ως "τα χρονια της αφθονιας".

Οικονομικα προβληματα υπηρχαν ομως ανεκαθεν στις κοινωνιες και τους πολιτισμους. Το ολο φαινομενο, αναποσπαστο πλεον τμημα της Ιστοριας της Ανθρωποτητος, μοιαζει με πολλους μελετητες με τον μυλο η' με τον τροχο που περιστρεφεται. Οπως σε ολους τους αλλους τομεις, ετσι και στην οικονομια υπηρξαν περιοδοι ευμαριας, τις οποιες διαδεχτηκαν δυσκολες εποχες, για να επανακαμψουν αργοτερα παλι σε ηπιοτερες οικονομικες συνθηκες. Ακολουθειται δηλαδη και εδω το μοντελο των απαρχων, της ακμης, της παρακμης, της αναγεννησης, νεας ακμης, νεας καμψης κοκ.

Το μοντελο αυτο εχει προβληθει επιτυχως στις κοινωνιες του 20ου αιωνα. Το οικονομικο κραχ του Μεσοπολεμου λ.χ. ειχε παρει παγκοσμιες διαστασεις. Η εναλλαγη και διαρκεια ωστοσο των εποχων των παχεων και των ισχνων αγελαδων μετα τον Β' παγκοσμιο πολεμο διαφερει απο χωρα σε χωρα κατα την γνωμη μας. Την σκεψη μας αυτη θα ξεδιπλωσουμε στο παρον κειμενο.

Ιστορικοι και οικονομολογοι συμφωνουν, πως η εποχη της αφθονιας στις Η.Π.Α. (οι ιδιοι οι Αμερικανοι αναφερονται σε αυτην την περιοδο ως "τα χρονια της αθωοτητας") ηταν η δεκαετια του 1950. Τα 50'ς ηταν κατι σαν την εποχη του μπαροκ για τις Η.Π.Α. που βγηκαν κερδισμενες απο τον Β' παγκοσμιο. Η κινηματογραφικη βιομηχανια αγγιζε το σημειο ακμης της. Νεες τασεις επικρατουσαν στη μουσικη. Οι νεοι ακουγαν rock n´roll, οι γονεις τους Rat Pack. Ο κοσμος απολαμβανε την ειρηνη και την ζωη. Η βιομηχανια ειδων πρωτης αναγκης και τεχνολογιας ανθουσε.

Η εποχη αυτη της ευμαριας εφτασε μια δεκαετια μετα και στην Ευρωπη. Στην Αγγλια υπαρχει το φαινομενο που ονομαστηκε "swinging sixties". Στα 60'ς λοιπον, το Ηνωμενο Βασιλειο ανεκαμψε και οικονομικα, δημιουργωντας ετσι τις προυποθεσεις για την αναπτυξη των τεχνων και της βιομηχανιας. Οι νεες τασεις παρατηρουνται στην μουσικη και την μοδα. Ο κοσμος σιγα σιγα ανοιγεται και αρχιζει να ζει την σεξουαλικοτητα του.

Αυτο γινεται περισσοτερο ξεκαθαρο στην περιπτωση της Γαλλιας και της Δυτικης Γερμανιας. Η γενια της αθωοτητας των 50'ς αρχιζει και ωριμαζει. Η γενια ομως των 60'ς και 70'ς βγαινει πιο συνειδητοποιημενη. Ναι μεν διασκεδαζει, αλλα φερει και πολιτικο λογο. Αντιτιθεται στον πολεμο του Βιετναμ, απαιτει περισσοτερα δικαιωματα. Κατεβαινει στους δρομους τον Μαιο του 1968, διαδηλωνει για την ειρηνη, γιορταζει στο Γουντστοκ, τολμαει την σεξουαλικη επανασταση, προσπαθωντας να ξεφυγει απο το παραδοσιακο οικογενειακο μοντελο των παλαιοτερων γενεων. Η Δυτικη Γερμανια αναπτυσσει την εγχωρια βαρια βιομηχανια της και εξυγχρονιζει τα πανεπιστημια της. Στην προσπαθεια της για οικονομικη αναπτυξη προσκαλει και πολλους οικονομικους μεταναστες να συμβαλλουν. Οπως και στην Γαλλια, στην οποια οικονομικοι μεταναστες απο τις πρωην γαλλικες αποικιες εσπευσαν, ετσι και στη Γερμανια, Τουρκοι, Ιταλοι, Ελληνες συνεδραμαν. Σε φαμπρικες και στον χωρο της γαστρονομιας. Πολλοι επελεξαν να μεινουν το υπολοιπο της ζωης τους στις νεες τους πατριδες και να φτιαξουν οικογενειες.

Στην Ελλαδα, η εποχη των παχεων αγελαδων εφτασε αργοτερα και με καθυστερηση πολλων χρονων απο το τελος του Β' παγκοσμιου. Συμφωνα με καποιους μελετητες, η επιβρανδυση αυτη οφειλεται απο την μια μερια στις κοινωνικοπολιτικες συνθηκες που δημιουργηθηκαν στη χωρα αμα το τελος του μεγαλου πολεμου. Υπηρξε ενας εμφυλιος που διηρκεσε περιπου 4 με 5 χρονια. Στη συνεχεια υπηρξαν εναλλαγες προσωπων και κομματων στην εξουσια, την οποια επηρρεαζε σε μεγαλο βαθμο το παλατι. Χρηματα που δωθηκαν και, ενω επρεπε να διατεθουν προς την στηριξη του οικονομικου δυναμικου και την στερεωση του κοινωνικου και επαγγελματικου ιστου της χωρας, δαπανηθηκαν αλλου, η' ροκανιστηκαν απο τα συνηθη τρωκτικα που λυμαινονται, ως συνηθως, τον λαο και τον τοπο. Ο κοσμος αναγκαστηκε να εγκαταλειψει τα χωρια, προκειμενου να βρει δουλεια στις μεγαλες πολεις. Πολλοι εγκατελειψαν και τις πολεις για να εργαστουν στο εξωτερικο, στις φαμπρικες της Γερμανιας και στα ανθρακωρυχεια του Βελγιου. Στη συνεχεια ηρθε η δικτατορια, εκμεταλλευομενη το ευθραυστο πολιτικο κλιμα, βαζοντας την χωρα στο γυψο.

Τελικα, απο τις αρχες της δεκαετιας του '80 και για ελαχιστα χρονια, μπορουμε να διαπιστωσουμε οτι στην Ελλαδα υπηρξε ενα φαινομενο αναλογο με την εποχη της αθωοτητας των Η.Π.Α... Ο κοσμος εμοιαζε να ειναι ευτυχισμενος. Ειχαμε μπει και στην Ε.Ε. που τοτε λεγονταν Ε.Ο.Κ. Η δραχμη τα πηγαινε καλα. Ειτε το θελουμε, ειτε οχι, οφειλουμε να παραδεχτουμε, οτι την πρωτη πενταετια της δεκαετιας του '80 ο Ελληνας περασε καλα. Υπηρχαν δουλειες. Υπηρχε χρημα. Ο κοσμος δεν ηταν τοσο μιζερος, οσο ειναι τωρα. Ακομα και οι πολιτικες συγκεντρωσεις των "αιωνιων" αντιπαλων Ανδρεα και Μητσοτακη ειχαν κατι απο γιορτη. Σιγουρα υπηρχαν και καποιοι φανατισμενοι οπαδοι, οι περισσοτεροι ομως εδειχναν να το απολαμβανουν και να μην το παιρνουν τοσο στα σοβαρα.

Οι εποχες της αφθονιας ομως εχουν προ πολλου ληξει. Τα χρονια της αθωοτητας τελειωσαν. Αλλα οπως ειπωθηκε, ο τροχος γυριζει. Μπορει να επανακαμψουμε οικονομικα. Στις Η.Π.Α., την Ευρωπη, ισως δε και στην Ελλαδιτσα μας...