Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΣΤΑ ΒΑΘΗ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ.

 Διαβαζοντας σε χριστιανικο ελληνορθοδοξο εορτολογιο οτι πριν απο μια εβδομαδα και συγκεκριμενα στις 26 Γεναρη, ηταν του Ξενοφωντος, ο νους δεν μπορει να παει σε αλλον, παρα τον γνωστο Ξενοφωντα! Ασχετα, αν το εορτολογιο δεν εννοουσε εκεινον!

 Ο Ξενοφων ο Αθηναιος λοιπον. Ο μαθητης του Σωκρατους, ο δευτερος μετα τον Πλατωνα που εγραψε και που το εργο του διασωθηκε. Εργο, οπως ο "Οικονομικος", ο "Κυνηγετικος", τα "Ελληνικα" -   η συνεχεια της Θουκυδιδιας Ιστοριας απο το 411 μεχρι το 403 π.Χ. και το τελος του καταστροφικου εμφυλιου πολεμου, που ονομαστηκε Πελοποννησιακος...

 Η αφορμη της ενασχολησης με τον Ξενοφωντα στο παρον κειμενο, δεν εχει ομως να κανει τοσο με τα προαναφερομενα εργα. Ποσω μαλλον, οταν η αφορμη ειναι η χριστιανικη εορτη της περασμενης εβδομαδας, η οποια μας φερνει στην ευχαριστη θεση να ασχοληθουμε με το γνωστοτερο ισως πονημα του Ξενοφωνοντος: Κυρου Αναβασις/ Καθοδος των Μυριων. Ενα εργο, το οποιο εν μερει δυστυχως διδαχτηκαμε σε καποια ταξη του Λυκειου ρπιν απο χρονια. Οχι ολο και δυστυχως, οχι τα ωραιοτερα αποσπασματα του. Περι τινος προκειται;

 Λιγο πριν το τελος του "χρυσου" 5ου αιωνα π.Χ., ο Περσης πριγκηπας Κυρος ο Νεοτερος στρατολογει μισθοφορους για να πολεμησει εναντιον του αδελφου του, Αρταξερξη ΙΙ και να γινει αυτος ο Μεγας Βασιλευς της Περσιας. Ο Κυρος κατορθωνει να συγκεντρωσει γυρω στις 10.000 ανδρες - Σπαρτιατες, Αρκαδες, Κρητες, Θεσσαλους, Θρακες. Μεταξυ αυτων και ο Ξενοφων.

 Σε γενικες γραμμες πρεπει καποτε να γινει κατανοητο και αποδεκτο, πρωτα πρωτα απο τους ιστορικους και εν συνεχεια απο την κοινωνια, οτι οι μισθοφοροι, οπως και οι ιεροδουλες, ανηκαν στα αρχαιοτερα επαγγελματα. Ο μισθοφορος μπορουμε να πουμε οτι ειναι ενα ειδος ελευθερου επαγγελματια. Ενας freelancer με ειδικοτητα τα οπλα, τις μαχες, τους σκοτωμους. Δεν εχει ιδεολογια, πατριδα και τετοια. Πολεμαει για οποιον πληρωνει καλυτερα και περισσοτερα. Ετσι ηταν απο τις πρωτες κοινωνιες. Οι μισθοφοροι ηταν απαραιτητοι σε καθε στρατο, προκειμενου να καλυψουν κενα σε ανθρωπινο δυναμικο. Μια εις βαθος μελετη του ρολου των μισθοφορων στους Περσικους Πολεμους, τον Πελοποννησιακο, τον στρατο του Μεγαλου Αλεξανδρου και γενικα, της κλασικης εποχης, θα ηταν χρησιμη στις μερες μας. Δεν ειναι δυνατον μονον οι ανδρες των πολεων κρατων εκεινης της εποχης να επαρκουσαν για τους πολυεξοδους και μεγαλης διαρκειας πολεμους. Αλλωστε, ποσους μονιμους στρατιωτες να ειχε η καθε πολη κρατος στην ακμη της; Και οι μη μονιμοι, ολοι αυτοι που ασκουσαν επαγγελματα, οπως του τεχνιτη και του γεωργου; Πως τα εβγαζαν περα εν καιρω πολεμου και οντας μαχιμοι σε ηλικια; Αφηναν τη δουλεια τους και εφευγαν;

 Αυτα ειναι μερικα ερωτηματα επι του θεματος. Για περισσοτερες πληροφοριες επι μισθοφορων, υπαρχει το www.notis-o-talas.blogspot.de/2009/01/blog-post_26.html. Παμε ομως παλι στον Ξενοφωντα:

  Στα 401 π.Χ., οι 10.000 μισθοφοροι του Κυρου βρισκονται στην Μ. Ασια. Απο τις Σαρδεις κατευθυνονται στην Βαβυλωνα, την παλαια πολη Βαβυλωνιων και Ασσυριων και νυν πρωτευουσα της Περσικης Αυτοκρατοριας. Ο στρατος του Κυρου συγκρουεται με εκεινον του αδελφου του Αρταξερξη στα Κουναξα, εξω απο την Βαβυλωνα (βλ. χαρτη εντ.). Οι 10.000 κερδιζουν την μαχη, αλλα μαθαινουν εκ των υστερων, οτι ο Κυρος, ο εργοδοτης τους, ειναι νεκρος. Ενας απο τους σατραπες του Αρταξερξη, ο Τισσαφερνης, προσφερει νεα δουλεια στους αρχηγους των μισθοφορων. Εκεινοι αρνουνται, θελουν να επιστρεψουν στην Ελλαδα. Με την δικαιολογια οτι θελει να συζητησουν, ο Τισσαφερνης καλει ολους τους αρχηγους των Μυριων στην σκηνη τους για φαγητο. Ολοι τους δολοφονουνται. Το στρατευμα μενει ακεφαλο, με λιγες προμηθειες, στο κεντρο της Περσικης Αυτοκρατοριας, σε μια περιοχη, η οποια απο την εποχη τους και πηγαινοντας προς τα πισω, υπηρξε κτημα Μηδων, Ουραρταιων, Αραμαιων, Ασσυριων, Βαβυλωνιων, Κασσιτων, Μιττανι, Χετταιων. Αιωνες πολιτιστικης κληρονομιας και πληθους κατακτητων που αφησαν το στιγμα τους σε αυτα τα εδαφη. Οι Ελληνες μισθοφοροι του αποθανοντος Κυρου ησαν απο τους ελαχιστους που περασαν απο αυτες τις περιοχες. Λιγοτερο απο εναν αιωνα αργοτερα θα περνουσε και ο στρατος του Αλεξανδρου απο εκεινη τη γη. Αλλα αυτη θα ειναι μια αλλη, διαφορετικη γενια και οι γενιες των Διαδοχων και των Επιγονων του Αλεξανδρου θα ειναι επισης διαφορετικες...

 Ο Τισσαφερνης ευελπιστει οτι χωρις την ηγεσια τους, οι Μυριοι θα διασκορπιστουν, θα χαθουν. Εν μερει ειχε δικιο. Απο τους 10.000, οι 6.000 τα καταφεραν 2 χρονια μετα τη μαχη στα Κουναξα να φυγουν απο το ασιατικο εδαφος.  Μετα την αρχικη ταραχη, με την ειδηση του θανατου των αρχηγων τους, επικρατησε η λογικη. Οι Μυριοι εξελεξαν νεους αρχηγους. Ενας απο αυτους ηταν και ο Ξενοφωντας, ο μαθητης του Σωκρατη. Οι νεοι αρχηγοι αποφασισαν να βγουν απο την Αυτοκρατορια, κατευθυνομενοι προς βορρα. Μετα απο διαφορες περιπετειες, κακουχιες, μαχες με ντοπιες φυλες, οι εναπομοιναντες μισθοφοροι βγηκαν στα 399 π.Χ. στην Τραπεζουντα. "Θαλαττα! Θαλαττα!" λεγεται πως ανεκραξαν, μολις βρεθηκαν στα παραλια της Μαυρης Θαλασσας...

 Η περιπετεια τους διασωθηκε απο τον Ξενοφωντα. Κυκλοφορει ακομα και σημερα, μολονοτι δυστυχως δεν διδασκεται στα σχολεια οπως θα επρεπε. Η ιστορια αυτη του Ξενοφωντος ειναι για εμας ο προδρομος των μυθιστορηματων περιπετειας του 19ου αιωνα για νεους, οπως τα εργα των Α. Δουμα και Ι. Βερν...