Donnerstag, 5. Juni 2008

ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ.

Σε καποια απο τις ομηρικες, σε διαρκεια και θεματολογια, συζητησεις του με την παρεα - τον Λευτερη, τον Βασιλη, τον Χαρη, τον Πανο - εξεφρασε ο Ταλας μιαν απορια που ειχε εδω και πολυ καιρο: Την σημερινη εποχη στην δημοκρατικη μας Ελλαδα, με την αναπτυξη της τεχνολογιας και την εξαπλωση πληθους μεσων ενημερωσης (εφημεριδες, περιοδικα, ραδιοφωνο, τηλεοραση, διαδικτυο, θεατρο, κιν/φος, βιβλιο) μεσω των οποιων, ο οποιοσδηποτε εχει προσβαση και μπορει να φερει αποψη επι παντος επιστητου, υπαρχει Πολιτισμος; Η´ μηπως αναπτυσσονται Τεχνες και Πολιτισμος υπο ακραιες πολιτικες και κοινωνικες συνθηκες; Η αφορμη για την ερωτηση αυτη προεκυψε απο μια σειρα γεγονοτων: Απο την μια να ακουμε εκφρασεις του τυπου "ο Ελληνας δεν διαβαζει", και απο την αλλη να ξοδευονται υπερογκα ποσα για μεταφρασεις και καλαισθητες εκδοσεις κλασσικης και συγχρονης λογοτεχνιας, επιστημονικων μελετων κ.α., ενω καθε χρονια διοργανωνονται εκθεσεις βιβλιου σε διαφορες πολεις της χωρας. Εν τω μεταξυ, καποιοι ωρυωνται για ελλειψη ελευθεριας λογου εντος της επικρατειας, αλλα βλεπουμε οτι στα εδρανα της ελληνικης βουλης καθονται μελη κομματος προσκειμενα στον ακροδεξιο νεοφασιστικο πολιτικο χωρο - πολλα απο τα οποια ξεκινησαν την δραση τους απο παρακρατικες οργανωσεις και εδραιωθηκαν στην αντιληψη καποιων με το να βγαινουν και να δημαγωγουν απο ορισμενα τηλεοπτικα καναλια. Σε αλλα καναλια, καποιοι "υπερμαχοι των ελληνικων παραδοσεων και αξιων" βαζουν τσιφτεντελια κατα τις αργιες (ηταν της μοδας σε ολα σχεδον τα ιδιωτικα τηλ. καναλια τα Χριστουγεννα και την Πρωτοχρονια του 2006) και διαφημιζουν ιδιωτικες επιχειρησεις -νυχτερινα κεντρα διασκεδασης, τα οποια παιζουν κατα κορον μειγματα ελληνικης μουσικης με ποπ και ανατολιτικες επιρροες. Σε ολη την χωρα υπαρχει πληθος μουσειων, τα οποια επισκεπτονται κυριως αλλοδαποι τουριστες. Οσο για τις γκαλλερι, το μεγαλο προβλημα ειναι παντα οι εκθεσεις συγχρονων εργων (μοντερνα τεχνη). Αρκετες φορες εχουν συμβει επεισοδια, διοτι καποιοι δεν θεωρουν ως εργα τεχνης πινακες με παχυσαρκους καλλιτεχνες να αυνανιζονται μπροστα η´πανω σε θρησκευτικα η´εθνικα συμβολα. Τα ιδια μπορει καποιος να παρατηρησει πανω-κατω και στην εγχωρια κινηματογραφικη παραγωγη, η οποια, μετα ελαχιστων πραγματικα εξαιρεσεων, δεν εχει να δωσει κατι. Στον τομεα αυτον, αναπολουν ολοι την παλια καλη εποχη της δεκαετιας του 1960... Στα θεατρικα δρωμενα, επιτυχημενη παρασταση ειναι αυτη, στην οποια ο πρωταγωνιστης/η πρωταγωνιστρια θα εμφανιστει - παντα για τις αναγκες του εργου - γυμνος/ γυμνη. Στα εκδοτικα, οι μεταφρασεις ειναι περισσοτερες, οπως εχει ηδη αναφερθει. Και δυστυχως, πολλα εργα συγχρονων συγγραφεων, ελληνων και ξενων, ειναι γεματα ασυναρτησειες και βωμολοχιες. Οσο για τον αθλητισμο, οσο ελληνικες ομαδες και αθλητες διακρινονται διεθνως, αλλο τοσο φουσκωνει ο Ελληνας στις κερκιδες απο υπερηφανεια, φορωντας ομοιωμα δηθεν αρχαιοελληνικης περικεφαλαιας απο το Μοναστηρακι και με την ελληνικη σημαια ως μανδυα. Αυτες τις στιγμες θυμαται τον Αριστοτελη και τον Μεγαλεξανδρο. Βεβαια, μολις κατακατσει ο κουρνιαχτος, και βγουν τα σκανδαλα για τον ταδε που επαιρνε αναβολικα - ωστε να παρει βαθμο αξιωματικου σε καποιο στρατιωτικο σωμα ασχετως αν δεν εχει υπηρετησει - αφου χτυπουσε χρυσα μεταλλια στην σειρα, τοτε μενουν ολοι σαστισμενοι και απογοητευμενοι. Η´ θυμωμενοι, με τον δεινα προπονητη και την ομαδα του, που δεν μπορουσαν να παρουν τα ποδια τους στο γηπεδο και ρεζιλεψαν την χωρα.

Τα παραπανω αποτελουν για μερικους αποδειξεις οτι την σημερον ημερα δεν παραγονται πολιτισμος και τεχνη στην Ελλαδα. Εχει επελθει παρακμη, λενε. Τις εποχες που εζησαν ο Σολωμος, ο Παλαμας, ο Καζαντζακης, ο Σεφερης, ο Ελυτης, ο Κουν, ο Θεοδωρακης ηταν μεν δυσκολα τα πραγματα, αλλα υπηρχαν φωτισμενα μυαλα, υπηρχαν ανθρωποι με Παιδεια και αλλοι, οι οποιοι παρα τις αντιξοοτητες, ειχαν την θεληση να μαθουν. Τι υπαρχει τωρα; 3 τηλεορασεις σε καθε νοικοκυριο, lifestyle εντυπα, τυποποιημενη παιδεια;

Η απορια που ειχε ο Ταλας (αν δηλ. παραγονται και προαγονται σημερα ο Πολιτισμος και η Τεχνη η´εαν αναπτυσσονται υπο ακραιες πολιτειακες μορφες) δεν εχει απαντηθει. Δεν ειναι και κατι ευκολο αλλωστε. Φαινεται ομως η αντιφαση της κοινωνιας. Τα τελευταια χρονια, πληθαινουν οι δεξιες-παραδοσιακα συντηρητικες κυβερνησεις κυριως στις ευρωπαικες χωρες (π.χ. Γερμανια, Αυστρια, Γαλλια, Ιταλια, Ελλαδα). Γιατι αραγε; Μηπως εχει να κανει με το θεμα των μεταναστων στις χωρες αυτες και τον φοβο των "ιθαγενων", μηπως οι "ξενοι", εκτος του οτι θα τους παρουν τις δουλειες, τα μεροκαματα, τις γυναικες, θα τους παρουν και την πολιτιστικη - εθνικη - ευρωπαικη ταυτοτητα; Και πιστευουν οτι η συντηριτικη δεξια θα τους σωσει;

Λιγα παραδειγματα της ευρωπαικης πραγματικοτητας: Ειναι τρεις "επιχειρηματιες" o Silvio απο την Ιταλια (ηλιοκαμενος, με εμφυτευμενα μαλλια και σαρδονιο χαμογελο), o Vladimir απο την Ρωσια (κοντος και με βλεμμα αλεπους), o Nikola (σωσιας του κωμικου Louis de Fines) απο την Γαλλια. Μπηκαν σαν σιφουνες στην πολιτικη σκηνη. Στις χωρες που κυβερνουν, επικρατουν λογοκρισια, ακριβεια, ανεργια, ξενοφοβια, παρακρατικα κυκλωματα. Τα αποτελεσματα της διακυβερνησης τους. Και οι τρεις αποβλεπουν σε προσωπικα συμφεροντα. Πως θα εξελιχθουν τα πραγματα για τις χωρες τους, την Ευρωπη, τον κοσμο, με αυτους τους 3 κυριους να κοβουν και να ραβουν, κανεις δεν γνωριζει.

Το ιδιο αισθημα αβεβαιοτητας και αγωνιας διακατεχει και τον Ελληνα πολιτη. Οσον αφορα τον Πολιτισμο και την Τεχνη, μπορει οντως να βρισκομαστε σε παρακμιακη φαση, χωρις αυτο να σημαινει οτι δεν θα ανασκηψουμε. Υπαρχουν ποικιλα μεσα ενημερωσης και εκπαιδευσης, ποικιλα ερεθισματα για καποιον νεο για να ασχοληθει ειτε με την λογοτεχνια, ειτε με την επιστημη, ειτε με τον αθλητισμο, ειτε με την μουσικη και την ζωγραφικη. Ας μην καταφευγουμε διαρκως στην παρελθοντολογια και ας μην ευχομαστε την επιβολη ακραιων πολιτευματων, "μπας και παει η χωρα μπροστα", διοτι δεν προκειται να συμβει κατι τετοιο.

1 Kommentar:

TaLaS hat gesagt…

Ο φιλος Βασιλης εστειλε το κατωθι σχολιο, για το οποιο και τον ευχαριστω (αναδημοσιευση απο e-mail):

"Dear Talas,


diabasa to teleytaio soy arthro, to opoio, opvw kai ypoloipa bebaia,
einai poly kalo, toso kalo poy me ebale se skepseis.

h gnvmh moy einai oti slhmera, opvw panta ;allvste, paragetai texnh.
dystyxvw omvw, oi ligoi kaloi kallitexnew pou yparxoyn xanontai mesa sto
synouyleyma olvn tvn axristvn, oi opoioi kai pernoyn bebaia
apokleistikvw tiw epixorhghseis toy (legomeou) YP.PO.

tote, yphrxan ligoi pou asxoloyntan me ta grammata kai se genikes
grammes htan oloi gnvstoi. oi kaloi omvw fainontousan dioti den toys ekrine
h kthe katina alla pragmatika morfvmenoi anthrvpoi. apo thn epikrathsh
toy PASOK sthn Ellada, h texnh ekgylistike. to PASOK hthele (sta logia
panta) na kanei thn texnh kthma olvn me apotelesma na proothei o,ti
aresei ston lao (thn ypokoyltoyra) env oi katines ebgainan ston dromo kai
eixan gnvmh gia ueatro, cinema, zvrafikh ktl., xvris na exoun basikes
gnvseis. malista, epeidh to PASOK plasaristike san aristero komma, oloi
oi agrammatoi chfoforoi tou to epezan koultoyriarides kai anti na
parakoloyuoyn klassika erga, poy sigoyra exoyn ajia, prakoloyuoysan
koyltoyriarika me apotelsma na dinoyn ajia stous axristous (den eblepn bebaia
Aggelopoulo, o opoios einai megalos dioti kataggelei oloklhro to
systhma).

etsi loipon, h ejaggelia peri alaghs toy PASOK perioristike aplvw sthn
eisagvgh thw ypokoyltoyraw stis mazes, giati apo koinvnikes allages
(plhn toy Tsobola dvsta ola!) den eixe na deiksei polla. ependyse to
aristero profil tou sthn texnh, prospathontaw na mimhthei toyw sobietikous
alla oi deyteroi, an mh ti allo, eixan koyltoyra alla oxi mpoyzoykia.
uymamai ton Gianopoylo, ypoyrgo Ergasiaw, na dinei koyponia thw
ergatikhhs estias gia ta mpoyzoukia dioti ta apokaloyse kentra politismoy. otan
o makarhths o D. Papamixahl parathrhse oti prepei na dinei h ergatikh
estia eishthria gia ta theatra, o Giannopoulos ton apokalsese dhmosiow
sapiokoilia. alla apo ypoyrgoys toy PASOK sta mpoyzoulia, tipote allo.
bebaia, to 'bouzouki culture' to efere sthn epikairothta h Xounta, alla
to PASOK to synexise.

poly omorfa gia thn koultoura epi PASOK tha matheis an akoyseis tis
kassetes toy Xarry Klhn, o opoiow me kataplhktikh ojyderkia sathrise olous
aytoys toys axrhstoys.

se ena allo shmeio, o laos jhfizei toys synthritikous epeidh oi
(legomenoi) apetyxan se olous tous tomeis. kalo paradeigma einai h Ellada.
ektos apo ta megala erga epi Shmhth (ta opoia plhrvse h eyrvpaikh envsh) o
mesos ellhnas uymatai to xrhmathsthrio, thn eunikh tapeinvsh sta Imia,
thn terastia akribeia, ta skandala, kamia tomh sta shmantika zhthmata
(px asfalistiko, paidiea). o Karamanlhs apo thn allh, mporei na mhn
ekene tipote ousiastiko, apotelei omvw thn original lysh sta matia toy
laou (ypo thn ennoia oti aytos einai deksios kai oxi to PASOK - leme
tvra!) epeishw, einai poly kalliteros paikths apo ton SHmhth, kyrivs se
themata epikoinvniaw.

pantvs, kai istorika na to deis, h texnh anuise ypo synthritika
kathestvta - oxi omvw apolytarxika. sta synthritika kathestvta asxoloyntai me
thn texnh kyrivs osoi gnvrizoyn me ton lao na menei theaths (na mhn
symmetexei amesa sth diamorphvsh ths alla na thn uaymazei ek tvn ystervn).


h kesnophobeia einai terastio thema kai den epilyetai se ena e-mail. to
kako me toys ksenous exei paraghnei. den pisteyv oti pernoyn tis
doyleies mas - posoi ellhnes tha doyleyame se xvrafia? - alla tha
metaballoyn apotoma thn plhuysmaiakh synthesh. se merika xronia, o SYN tha mas
leei na mhn gortazoyme to Pasxa gia na mhn peiraksoume toys moysoylmanoys
(poy apoteloyn th megakh pleiochfia tvn metanastvn) h na ginei to
Ramazani epishmh eorth sthn Ellada.

kata th gnvmh moy, h Boylh kai genikotera h Ellas, den kindhneyei apo
to LA.O.S. Malista, se themata texnhs, oi boyleytes sou einai konta stis
apoceis soy kai stis apoceis moy. na kathgoroyntai gia fasistes einai
adiko. o fasismos apotelei fainomeno thw italikhs koinvnias. pote den
epirrease (me ton tropo poy pisteyoyme) tiw alles xvres. o Franko, p.x.,
den htan fasistas, aplvw Italia kai Germania ton bohthsan na nikhsei
kai aytos, ek tvn pragmatxvn, ypoxrevuhke na efarmvsei oses taktikes
toys, sto katv katv, boleyan ayton. oute o Metaxas htan fasistas - ektos
apo kapoia ejvterika gnvrismata (neolaio, stoles) den yparxei kanena
koino toy Metaja me toys fasistes h nazi. epeishw, einai kalo poy o LAOS
einai sth Boulh, dioti oso h fvnh aytgvn tvn chfoforvn ekfrazetai
epishmvw kai nomimvw, mporei na elegxei eykola. pantvw to LAOS einai koma toy
arxhgoy toy, xvris ton Karatzaferh oloi autoi den tha yphraxan
politika, kai ayto den prepei na to parablepeis.

h Boylh kai h Ellas omvw, kindhneyoyn apo ton SYN, o opoios ekfrazei
o,ti pio antidrastiko mporei na prosferei o kapitalismow (dioti o SYN den
einai aristero komma bebaia). me to na yperaspizei 'morfes texnhw' poy
beblhnoyn th urhskeia, ta eunika symbola den einai proodeytikos. me to
na yperaspizetai toys kokoyloforous (se kathe dikh koykoyloforoy
trexoyn boyleytes toy SYN) akomh kai ton 'gamo' ton omofyllvn, dhmioyrgei
megales rogmes sthn ellhnikh paradosiakh koinvnia. h synadelfvsh me toys
metanastes den porei na ginei opvw thelei o SYN, dioti etsi
kyndhneyoyme emeis, oi ghgeneis kai, an theleis, aytoxuones. den einai tyxaio oti
o SYN htan yper toy biblioy thw Repoysh, oute einai tyxaio poy
yposthrizei emfatikvw oti den eimaste (sthn pragmatikothta) ;ellhnew alla
apogonoi albanvn, slabvn kai toyrkvn. exeis dei esy pote mia symantikh
politistikh parembash apo ton SYN?

einai prvi, einai paraskeyh prvi kai sto grafeio den exv kai poly
doyleia. eipa na sta grapsv. elpizv na mhn se koyrasa. an gnvriza apo blog
tha soy ta estelna mesv toy blog, gia na mporei na ta diabasei kai
kaneiw allos poy isvw endiaferetai. den kserv kai sta stelnv etsi. bebaia,
oi skepseis moy se polla shmeia isvw einai ateleis h dysnohtes alla,
opvw katalabainhs, den xrhsimopoihsa sxedio oute sto telos eixa ton xrono
na to ksanadiabasv. yparxoyn kai alla themata, opvs h TV alla nomizv
oti einai deytereyonta mprosta sto megalo problhma poy antimetvpizei h
texnh, ayto thw politikhs parembasevs, oxi thw ameshw bebaia alla ths
emmeshs.
an den mas mathei h kathe kybernhsh ti einai h texnh apo to sxoleio, ta
pragmata den einai poly kala...

to thema texnh einai mia ponemenh, poly ponemenh ypothesh. nomizv oti
polloi prospathoyme na dhnioyrghsoyme kati. egv, sto biblio moy p.x.,
prospathsa na exei kapoia - etsv kai ashmanth - logetexnikh ajia. esv sto
blog sou ajiopheis tiw logotexnikes soy ikanothtes se ena eidos poy
proshmiazei sth dhmosiografia, sto kathmerino xronografhma. einai kalo na
bazoyme thn texnh sth zvh maw oso mporoyme, estv kai ligo - alla
sigoyra mporoyme."