Η ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΜΟΝΙΚΗΣ "ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ".

Η προσωπικη εμπειρια του γραφοντος με τις "μη-συμβατικες αρχαιογνωστικες πραγματειες" (sic: alternative archaeological and historical studies - pseydoarchaeology and pseydohistory) - εμπειρια προκυπτουσα μετα πολυχρονης ερευνας της σχετικης βιβλιογραφιας - τον ωθει στην καταταξη των μελετων αυτων σε τρεις βασικες σχολες σκεψης - θεωριες: Η πρωτη εξ αυτων σχετιζεται με τους "Παλαιοαστροναύτες", τις θεωριες αποικισμου του πλανητη και δημιουργιας των ανθρωπινων πολιτισμων απο εξωγηινους δηλαδη. Θιασωτης και διαφημιστης της θεωριας αυτης υπηρξε ο Ελβετος ξενοδοχος Erich von Dänicken. Η δευτερη θεωρει οτι ολοι οι αρχαιοι πολιτισμοι ελκουν την καταγωγη τους απο εναν κοινο τοπο, ο οποιος συνηθεστερα ταυτιζεται με την Ατλαντίδα και κατα δευτερευουσα θεση μονο με αλλες, φανταστικες και βυθισμενες ηπειρους ή νησους, οπως η Λεμουρια, η Υπερβορεα, η Μου. Ο κεντρικος υποστηρικτης της θεωριας - σχολης αυτης υπηρξε ο Αμερικανος γερουσιαστης Ignatius Donnelly, ακολουθουμενος και υποστηριζομενος απο τα μεντιουμ Edgar Casey και Elsa Blavatsky. Την σχολη της χαμενης ηπειρου - πρωτοπολιτισμου ακολουθησαν επισης οι Robert Sarroux και Charles Berlitz με τα αμφιβολου ερμηνειας εργα τους. Η τριτη σχολη-θεωρια βλεπει τον αποικισμό και την δημιουργία πολιτισμων μεταξυ λαων και χωρων που λογικα σε απωτερες εποχες του παρελθοντος ηταν αδυνατον - και για λογους αποστασεων και εξαιτιας ελλειψης των καταλληλων τεχνολογικων μεσων - να ερθουν σε επαφες μεταξυ τους. Δεν μιλαμε στην περιπτωση αυτη για αυτονοητα ζητήματα που ειτε εχουν, ειτε μπορουν να αποδειχτουν, οπως οι Δρομοι του Μεταξιου και του Κεχριμπαριου ή οι εμπορικες σχεσεις μεταξυ των λαων της ανατολικης Μεσογειου της Υστερης Εποχης του Χαλκου. Μιλαμε για ακραιες θεωριες, οπως π.χ. η κατα τον Menzes (The lost Empire) αποικιση του Καναδα απο ... Μινωιτες προς εξευρεση μεταλλων, τα εξερευνητικα ταξιδια αρχαιων Ελληνων στην κεντρικη και νοτιο Αμερικη συμφωνα με τους Mertz και Mattievitch, καθως και ο αποικισμος των νησιωτικων συμπλεγματων του Ειρηνικου απο μια κοινοπραξια Ιωνων, Σαμιων και Κυπριων εμπορων και ναυτικων του 6ου αι. π.Χ., οπως εικαζει ο γλωσσολογος Josephson στο πονημα του "eine archaisch-griechische Kultur auf der Osterinsel (C. Winter Verlag, Heidelberg)". Η σχολη αυτη φυσικα δεν περιλαμβανει μονο την ελληνοκεντρικη, αλλα και την αιγυπτοκεντρικη/ αφρικανοκεντρικη αποψη, καθως και την σημιτοκεντρικη/ φοινικοκεντρικη θεωρια - οι δυο τελευταιες εκπροσωπουμενες αξια απο τον Martin Bernal, αλλα και απο τον Cyrus Gordon, ο οποιος θεωρουσε οτι ανακαλυψε επιγραφες στο φοινικικο αλφαβητο στην αμερικανικη ηπειρο.

 Καποιες απο τις προαναφερομενες σχολες - θεωριες, κυριως ή αποκλειστικα στις Η.Π.Α., εχουν καταφερει, δια του καταλληλου μανατζμεντ και μαρκετινγκ, να αποκτησουν την αιγλη και το στατους θρησκειας. Με το περας των χρονων δε, να επιβληθουν κιολας ως θρησκείες! Το χαρακτηριστικοτερο παραδειγμα για την πρωτη περιπτωση αποτελει η Σαιεντολογια, της οποιας οι ιδρυτες πρεσβευουν την αποικιση της γης απο εξωγηινα οντα πριν απο εκατομμυρια χρονια, κατα την εποχη των δεινοσαυρων. Με το τελος του Μεσοζωικου αιωνος και των δεινοσαυρων, οι εξωγηινοι αυτοι αφανιστηκαν, αλλα οι ψυχες τους παρεμειναν στη γη, μεταπηδωντας απο σωμα σε σωμα ... Το παραδειγμα της τριτης περιπτωσης θα μας απασχολησει ακολουθως στο παρων κειμενο: Προκειται για την θρησκεια - ή ισως πιο σωστα αιρεση - των Μορμονων.

(1) Ο Λέχι ταξιδευει προς τον Νεο Κοσμο μαζι με τους γιους του Νέφι, Λάμαν, Λέμουελ και τις οικογενειες τους (1 Νe 17-18)

(2) Οι νεοαφιχθεντες Ισραηλιτες βαπτιζονται στα νερα του ποταμου Μόρμον απο τον προφητη Άλμα (Μos 18: 12-16)

(3) O στρατηγός και προφήτης Ελαμάν, γιος του προφητη Άλμα, οδηγει τους 2000 νεαρους Αμμονίτες (ή αντι-Νεφιλεχίτες) σε μάχη (Al 53: 16-19; 56-58; 57: 19-27)

 Η θρησκεια των Μορμονων ιδρυθηκε στα 1830 στην ευρυτερη περιοχη της Νεας Υορκης, οταν εκδοθηκε το "Βιβλιο του Μορμον" απο τον Τζοσεφ Σμιθ. Ο νεοτατος τοτε Σμιθ, ανεφερε οτι το βραδυ της 21.09.1823 ειδε μπροστα του τον προφητη Μορονι, γιο του Μορμον, ο οποιος του αποκαλυψε που ησαν κρυμενες καποιες χρυσες πινακιδες, τις οποιες επρεπε να μεταφρασει. Ηδη τρια χρονια πριν του ειχε αποκαλυφθει, συμφωνα με διηγησεις του, ο Ιησους και τον εχρισε προφητη. Του ζητησε μαλιστα να ιδρυσει την πραγματικη Εκκλησια Του, καθως δεν ηταν ευχαριστημενος απο την υπαρχουσα κατασταση ... Στα 1827 ο Σμιθ ξαναειδε οραματα. Μεχρι τοτε, ειχε προλαβει να βρει και να μεταφρασει τις χρυσες πλακες με τις ασημενιες σφαιρες Urim και Tummim και να πεισει την οικογενεια του, αλλα και τον περιγυρο του οτι ολα αυτα συνεβαιναν πραγματικα. Οι χρυσες πλακες αποκαλυπτουν κατα τον Σμιθ την ιστορια των χαμενων φυλων του Ισραηλ:

 Περι τα 600 π.Χ. και λιγο πριν την παρακμη των βασιλειων του Ιουδα και του Ισραηλ, και την αιχμαλωσια του Εβραικου λαου απο τους Βαβυλωνιους, ο προφητης Λεχί της Ιερουσαλημ, καταγωμενος απο τον Ιωσηφ που ειχε πουληθει στην Αιγυπτο ως σκλαβος, βλεπει σε οραμα του οτι πρεπει να εγκαταλειψει την χωρα του και να πλευσει τον μεγαλο ωκεανο προς τα δυτικα. Με την βοηθεια μιας χρυσης σφαιρας-πυξιδας ονοματι Liahona και μαζι με τους γιους του Νεφί, Λάμαν και Λέμιουελ, ο Λεχί φτιαχνει το πλοιο και διασχιζει τον ωκεανο (εικ. 1). Οι Ισραηλιτες φτανουν στον Νεο Κοσμο και προσπαθουν να προσαρμοστουν (εικ. 2). Εκει συναντουν μια αλλη φυλη, τους Ιαρεδίτες, οι οποιοι βρίσκονταν στον Νεο Κοσμο απο την εποχη του πυργου της Βαβελ. Μετα τον θανατο του πατριαρχη Λεχι, οι γιοι του μαλωσαν μεταξυ τους. Ο καθενας πηρε την οικογενεια του και τους οπαδους του και φυγανε. Οι απογονοι του Νεφι - του μικροτερου και δικαιοτερου γιου - ονομαζονταν Νεφιτες και οι απογονοι του Λαμαν - του μεγαλυτερου, απιστου και συμφεροντολογου γιου - ονομαστηκαν Λαμανιτες. Οι Λαμανιτες ησαν ανηθικοι και δεν τελουσαν τα θεια. Ο Θεος τους σημαδεψε λοιπον για την κακια τους, κατα τον Σμιθ, δινοντας τους σκουρο δερμα. Εμοιαζαν επομενως με τους Ινδιανους ή ησαν οι προγονοι των Ινδιανων, συμφωνα με τον ερμηνευτη των χρυσων πινακιδων. Οι Νεφιτες εχτισαν την πρωτευουσα Zarahemla, η οποια εγινε η πατριδα πολλων προφητων. Ο καθενας με την σειρα του εγραφε και απο ενα βιβλιο - χρυση πινακιδα. Ενας απο τους προφητες ονοματι Μωσιας, καταφερε να προσυλητισει μια ομαδα Λαμανιτων. Αυτοι εγιναν πολυ πιστοι και θρησκοι σε σημειο να μην θελουν ουτε καν να πολεμησουν. Οι απογονοι τους ονομαστηκαν αντ-Νεφιλεχιτες ή Αμμονιτες, διοτι οταν ο στρατηγος των Νεφιτων και γιος του Μωσια, Αμμον ζητησε την βοηθεια τους, 2000 νεοι ανδρες εξ αυτων δεχτηκαν να εξασκηθουν στην τεχνη του πολεμου και να πιασουν οπλα (εικ. 3). 

 Οι εμφυλιοι πολεμοι μεταξυ Νεφιτων - Λαμανιτων εξασθενησαν και τις δυο πλευρες, τοσο οικονομικα, οσο και ηθικα. Τελικα και οι Νεφιτες διεφθαρησαν. Αυτα συνεβησαν πριν απο την γεννηση του Ιησου. Συμφωνα με τον Σμιθ και το Βιβλιο του Μορμον, ο Ιησους οχιμονο αναστηθηκε μετα την σταυρωση του, αλλα και εμφανιστηκε στις δυο φυλες στον Νεο Κοσμο το ετος 34 μ.Χ. Τους διδαξε τον Λογο Του, ζωντας κοντα τους γυρω στα 3 με 4 χρονια. Μετα εξαφανιστηκε, υποσχομενος οτι θα επιστρεψει παλι στο μελλον (Βασιλεια των Ουρανων, Αποκαλυψη κτλ.). 4 αιωνες αργοτερα, οι δυο φυλες ειχαν ξαναρχισει τις μεταξυ τους εριδες, ξεχνωντας τα διαδαγματα του Ιησου. Περι τα 400 μ.Χ., τοσο οι Λαμανιτες, οσο και οι Νεφιτες ειχαν αλληλοεξοντωθει. Οσοι απεμειναν περιπλανουνταν στην αμερικανικη ηπειρο εχοντας ξεχασει την γλωσσα, την γραφη, τα εθιμα και παραδοσεις τους, την ιστορια τους και την θρησκεια τους. Αυτοι ειναι οι κατα τον Σμιθ Ινδιανοι της εποχης του. Ο τελευταιος προφητης των φυλων ηταν ο Μορονι, ο γιος του Μορμον, ο οποιος και εκρυψε τα χρυσα βιβλια πριν την τελευταια καταστροφη.

(4) Χαρτης με τις υποτιθεμενες τοποθεσιες των Νεφιτών και των Λαμανιτών, του ποταμου Μόρμον, καθως και της πολης Zarahemla, στα ΝΑ της χερσονησου του Γιουκαταν.

(5) Χαρτης ομοιος της εικονας αρ. (4) με την διαφορα οτι εδω η μυθικη Zarahemla τοποθετειται εντος της χερσονησου, στο ΒΔ τμημα του Γιουκαταν.

 Εχοντας υποψιν μας, τοσο το ιδιο το Βιβλιο του Μορμον, οσο και τις σχετικες πληροφορίες εκ του διαδικτυου, εχουμε να πουμε τα εξης: Ο Τζοσεφ Σμιθ δεν εκανε τιποτε αλλο κατα την γνωμη μας, παρα να συγγραψει μια ιστορια-συνεχεια (sequel) της Παλαιας Διαθηκης, η οποια να απευθυνεται ειδικα στους χριστιανους κατοικους του Νεου Κοσμου. Οντας νεος ηλικιακα, ειχε μεγαλωσει σε ενα περιβαλλον επηρρεασμενο απο την αναγνωση της Βιβλου, πιθανον δε με διαφορα εθνικα γκρουπς, τα οποια και εφερναν τις δικες τους παραδοσεις - Καθολικοι, Αγγλικανοι, Πρεσβυτεριανοι, Κουακεροι, Ευαγγελιστες, Καλβινιστες, Λουθεριανοι κ.α. Ολες αυτες οι επηρροες φυσικο ειναι να τον στιγματισουν - εξ΄ου και τα οραματα που πιστευε οτι εβλεπε. Η μελετη των στοιχειων δειχνει επισης οτι τοσο ο ιδιος ο Σμιθ, οσο και η οικογενεια του και πολλοι αλλοι αποικοι, δεν ησαν ευχαριστημενοι απο την νοοτροπια και συμπεριφορα του κληρου προς αυτους και λογικα, ουτε με τις χριστιανικες θρησκευτικες αιρεσεις, που πρεσβευαν. Για αυτο και αποφασισαν να κανουν την δικη τους θρησκεια. Ειδαλλως το Βιβλιο του Μορμον θα μπορουσε να πουληθει ως μυθιστορημα! Αλλα ως θρησκευτικο εργαλειο αποδειχτηκε οτι ηταν περισσοτερο δημοφιλες και πετυχημενο - ασχετως εαν η νεα πιστη κοστισε πολλα στον Σμιθ και τους οπαδους τους, οι οποιοι εφυγαν απο την περιοχη της Νεας Υορκης και αφου εμειναν για λιγο στο Ιλλινοις, οπου στις 27.06.1844 απεβιωσε ο δημιουργος της αιρεσης, κατεληξαν στην Σωλτ Λεικ Σιτυ της Γιουτα.

 Ποια αλλα στοιχεια μας οδηγουν στο συμπερασμα, οτι το Βιβλιο του Μορμον ειναι προιον φαντασιας; Ενα ειναι το οτι μονο ο Σμιθ μπορουσε να αναγνωσει τις χρυσες πινακιδες - τις οποιες κανενας δεν ειχε δει. Ενα δευτερο, οτι απο το 1820, που ειχε τα πρωτα του οραματα ως εφηβος μεχρι και τα 1830 που εξεδωσε το βιβλιο του, ο Σμιθ - εκτος απο οργιαστικη φαντασια - ειχε και απειρο χρονο να μελετησει μονος του την Παλαια και την Καινη Διαθηκη, αλλα και να μαθει λιγα εβραικα. Οι λεξεις Urim-Tummim, Liahona, τα ονοματα Ammon, Lehi, Nephi, Lemuel, Mosias ειναι εβραικης προελευσης. Αλλα παλι, οπως Omni, Alma, Mormon, Moroni ειναι αμφισβητουμενα - δεν πρυπαρχουν στην ισραηλιτικη-εβραικη προσωπογραφια και φαινεται να ειναι επινοησεις του Σμιθ. Η συνολικη ιστορια των χρυσων πλακων και του Βιβλιου του Μορμον ειναι προιον φαντασιας, εν μερει επηρρεασμενο απο προσωπα και γεγονοτα της Παλαιας Διαθηκης: O πατριαρχης Λεχι θυμιζει συνδυασμο Αβρααμ, Νωε και Μωυση. Ο γιος του Νεφι θυμιζει τον Ιωσηφ που τον πουλησαν τα αδελφια του. Ο στρατηγος Αμμον φερνει στον νου τον Ιησου του Ναυη, τον Γεδεων και αλλους Κριτες. Οι προφητες Αλμα, Μορμον και Μορονι θυμιζουν τους αντιστοιχους προφητες της Παλαιας Διαθηκης Σαμουηλ, Ιερεμια, Δανιηλ, Ιεζεκηλ. Οσο για την μυθικη πολη Zarahemla - η οποια στους πινακες του Μορμονου καλλιτεχνη Arnold Friberg (ο ιδιος φιλοτεχνησε και τις εικ. 1-3 που αναπαραγονται στο παρων κειμενο) μοιαζει με τις πολεις των Μαγιας! - ουτε οι ιδιοι οι Μορμονοι δεν ξερουν που πεφτει! Ο Σμιθ, μεγαλωμενος στις ΒΑ Η.Π.Α., δεν αναφερει ακριβεις γεωγραφικες συντεταγμενες και ειναι αμφιβολο εαν γνωριζε μεχρι και τον θανατο του οτιδηποτε σχετικο με τους προκολομβιανους πολιτισμους. Οι δε νεωτερες θεωριες της Μορμονικης εκκλησιας, οτι η πολη αυτη βρισκεται στην κεντρικη Αμερικη (εικ. 4-5) εμφανιστηκαν πολυ υστεροτερα και φυσικα δεν υποστηριζονται απο τα εως τωρα πλουσιοτατα αρχαιολογικά δεδομένα στο Γιουκαταν.

 Συνοψιζοντας, θεωρουμε οτι ο Τζ. Σμιθ εκανε μια πολυ καλη προσπαθεια, προσπαθωντας να κατασκευασει ενα καλπικο παρελθον για την αμερικανικη ηπειρο και να το συνδεσει με την χριστιανικη θρησκεια. Η θεωρια οτι οι φυλες Ινδιανων του Νεου Κοσμου ησαν οι απογονοι Ισραηλιτων που μεταναστευσαν απο την Συροπαλαιστινη εγινε βουτηρο στο ψωμι ολων εκεινων που επεδιωκαν να τους προσυλητισουν δια της βιας και να τους επιβαλουν τον χριστιανισμο - για τους αφελεις ομως σημαινε οτι ειναι αδελφικοι τους λαοι. Στην τελικη, ο ιδιος ο Σμιθ ομολογει - εμμεσως - οτι το Βιβλιο του Μορμον ειναι η συνεχεια της Παλαιας Διαθηκης, γραμμενο ειδικα για τους χριστιανους της Αμερικης. Οι προσπαθειες του καρποφορησαν, καθως η Εκκλησια των Μορμονων - δια αποτελεσματικου μαρκετινγκ και μανατζμεντ - εγινε μια απο τις πιο κερδοφορες επιχειρησεις στις Η.Π.Α. - οπως φυσικα και το ... αντιπαλο δεος, η Εκκλησια της Σαιεντολογιας.

 Στην Ελλαδα τωρα, εδω και δεκαετιες εχουν υπαρξει επηρροες των προαναφερομενων αιρεσεων και θεωριων, οπως αναφερεται και στα κειμενα 31.05.2008, 30.10.2010 και 08.2012 εντ. Το καλυτερο και αποτελεσματικοτερο παραδειγμα αποτελουν οι θεωριες και τα πονηματα του κυριου Δ. Λ., ο οποιος τα διαφημιζει σε καθημερινη βαση απο ιδιωτικα τηλεοπτικα καναλια της περιφερειας. Ο εν λογω κυριος διατεινεται οτι εχει στην κατοχη του καποια χαλκινα βιβλια, τα οποια εινα ιγραμμενα σε αρχαι γλωσσα - κατα τις χρυσες πινακιδες του Μορονι που μονο ο Σμιθ μπορουσε να αποκρυπτογραφισει. Τα χαλκινα βιβλια του Δ. Λ. μιλουν για μια εξωγηινη φυλη, η οποια διαθετει υπεροπλα και δημιουργησε τον ελληνικο πολιτισμο. Η ιστορια εως εδω θυμιζει την αντιστοιχη της Σαιεντολογιας. Οι αρχαιοι Ελληνες εξαπλωθηκαν και εποικησαν ολοκληρο τον πλανητη, οπως οι Ισραηλιτες του Σμιθ εξαπλωθηκαν στον Νεο Κοσμο. Ειμαστε σιγουροι οτι εαν ο κος Δ. Λ. βρισκοταν στις Η.Π.Α., οχι μονο θα ηταν ζαμπλουτος πουλωντας αυτα τα παραμυθια, αλλα σιγουρα θα ειχε ιδρυσει και δικη του αιρεση! Ευτυχως - και αυτο ειναι ισως ενα απο τα λιγα θετικα της στοιχεια - που η Ελληνορθοδοξη Εκκλησια ειναι ακομα ισχυρη εδω και το περιθωριο για την δημιουργια και δραση αιρεσεων ειναι περιορισμενο, διοτι ελεγχεται.